Bakının qəlbində, dənizlə səmanın qovuşduğu yerdə nəhəng bir səhnə qurulmuşdu. Bu səhnədə təkcə texnologiyanın səsi, sərmayənin hesabı və siyasətin bəyannamələri eşidilmirdi, burada tarix danışırdı. Burada bir xalqın enerji ilə yazdığı yeni doğuluş dastanı səslənirdi. 2025-cü ilin 2 iyununda Bakı Ekspo Mərkəzi Azərbaycanın müstəqillik dövründə qazandığı nailiyyətlərin canlı təcəssümünə çevrildi.
“İki sahil” xəbər verir ki, bunu Müharibə,Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri, polkovnik Cəlil Xəlilov deyib.
Onun sözlərinə görə, Prezident İlham Əliyev 30-cu yubiley “Xəzər Neft və Qaz” sərgisi (Caspian Oil & Gas), 13-cü “Caspian Power” sərgisi və “Baku Energy Forum”-un açılışında çıxış edərkən sadəcə bir dövlət başçısı kimi deyil, tarixlə gələcəyi birləşdirən uzaqgörən liderin mövqeyindən çıxış edən bir şəxsiyyət kimi də danışdı. Onun nitqi həm siyasi bəyannamə, həm də strateji vizion idi. 1990-cı illərin səssiz və ağır Bakı günlərini xatırlayaq. Küçələrdə işsizlik hökm sürür, mağaza rəfləri boş qalır, elektrik və istilik çatışmazlığı gündəlik həyatın reallığına çevrilmişdi. Müharibədən yenicə çıxmış, iqtisadiyyatı çökmüş ölkə bir yolayrıcında dayanmışdı: ya dünya ilə əməkdaşlıq, ya da təcrid və xaos. Məhz belə bir kritik məqamda 1993-cü ilin iyun ayında xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdan ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanı siyasi xaosdan, vətəndaş qarşıdurmasından və iqtisadi tənəzzüldən xilas etdi. Onun rəhbərliyi ilə dövlət idarəçiliyində sabitlik təmin edildi, xarici siyasətdə açıq əməkdaşlığa əsaslanan strategiya quruldu. Elə həmin sabitliyin və uzaqgörənliyin nəticəsi kimi 1994-cü il 20 sentyabr tarixində “Əsrin müqaviləsi” imzalandı.
Ekspert bildirib ki, bu anlaşmayla Azərbaycanın iqtisadi azadlığının, siyasi sabitliyinin və beynəlxalq enerji sisteminə inteqrasiyasının əsasını qoydu:
"Müqavilə “Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqlarının birgə işlənməsi üçün SOCAR ilə dünyanın 11 nüfuzlu neft şirkəti arasında imzalanmışdı. Onun dəyəri 7,4 milyard ABŞ dolları həcmində qiymətləndirilirdi.Prezident Heydər Əliyev həmin tarixi hadisəni belə dəyərləndirmişdi:“Bu müqavilə Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi dünya birliyinə inteqrasiyasının əsasını qoydu.” 30 il sonra bu sözlər tam təsdiqini tapdı. 1994-cü ildən bu günə qədər Azərbaycan:AÇG yatağından 600 milyon tondan artıq neft hasil edib; 50 milyard dollardan çox gəlir əldə edib; Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi- Ərzurum və Cənub Qaz Dəhlizi kimi strateji layihələr reallaşdırıb; 12 ölkəyə qaz ixrac edir; Dövlət Neft Fondu vasitəsilə bu sərvəti xalqın rifahına yönəldib. Bu uğurların üzərində yüksələn “Bakı Enerji Həftəsi” artıq yalnız regional deyil, qlobal enerji düşüncəsinin mərkəzinə çevrilib. Azərbaycan təkcə neft və qazla deyil, bərpaolunabilən enerji ilə də tanınmağa başlayıb. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 2030-cu ilə qədər 6,5 QVt yaşıl enerji gücü hədəflənir. Qaradağ Günəş Elektrik Stansiyası istifadəyə verilmiş, Kəlbəcər və Laçında külək stansiyalarının tikintisi isə davam etməkdədir. “Bakı Enerji Həftəsi”ndə 39 ölkədən 267 şirkət iştirak etdi. Dünya nəhəngləri BP, TotalEnergies, ACWA Power, Masdar, Sinopec, Tatneft və başqaları öz texnologiyaları ilə gələcəyin enerjisinə Azərbaycanla birgə imza atdı. Xüsusilə TotalEnergies tərəfindən təqdim olunan “Metan Daimi Monitorinq Layihəsi” ekoloji şəffaflığın yeni mərhələsinin rəmzidir. Bu tədbir göstərdi ki, enerji sadəcə iqtisadi resurs deyil, enerji düşüncədir, strategiyadır, məsuliyyətdir. Dünya enerji nəhənglərinin fikirləri təkcə əməkdaşlıq çağırışı deyil, həm də gələcəyə ümid və inamın parlaq işıqlarıdır. BP-nin Baş İcraçı Direktoru Bernard Looney nitqində vurğuladı ki: “Azərbaycan regionun enerji təhlükəsizliyində aparıcı rolunu oynayır. Burada qurulan əməkdaşlıq və siyasi sabitlik enerji sektorunun inkişafı üçün möhkəm təməl yaradır. Azərbaycanın müdrik idarəçiliyi və strateji mövqeyi regional enerji xəritəsini yenidən formalaşdırır.” Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Sənaye və İləri Texnologiyalar naziri Sultan bin Əhməd əl-Cəbəri isə Azərbaycanın enerji siyasətinin regionda necə parlaq bir işıq olduğunu belə ifadə etdi: “Azərbaycan dayanıqlı və yaşıl enerji məsələlərinin həllərinə doğru gedən yolda liderliyini nümayiş etdirir. Biz bu əməkdaşlığı yüksək qiymətləndiririk və gələcəkdə daha sıx əlaqələr qurmaq niyyətindəyik. Bu, iki ölkənin enerji gələcəyini birgə qurması üçün əhəmiyyətli bir addımdır.” Bu fikirlər “Bakı Enerji Həftəsi”nin yalnız bir sərgi və forum olmadığını, həm də qlobal əməkdaşlıq, qarşılıqlı hörmət və yeni texnoloji dönüşlərin simvolu olduğunu göstərdi. Azərbaycanın enerji strategiyası bu gün dünyaya həm iqtisadi gücünü, həm də ekoloji məsuliyyətini nümayiş etdirir".
C.Xəlilov qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyev SOCAR-ın ExxonMobil və BP kimi qlobal enerji nəhəngləri ilə yeni strateji müqavilələrin imzalandığını xüsusi vurğuladı: "Bu əməkdaşlıqlar Azərbaycanın enerji sektorunun inkişafını sürətləndirəcək, beynəlxalq mövqeyini daha da gücləndirəcəkdir. Bağlanan müqavilələrdə, çıxışlarda səsləndirilən ifadələrdə gələcəyə inam, dərin strateji düşüncə və qlobal əməkdaşlığa açıq olan Azərbaycan obrazı canlandı. Təbii qaz ixracının 8 milyard kubmetrə çatdırılması hədəfi Azərbaycanın enerji resurslarını yeni mərhələyə daşıyacaq və dünya bazarında daha da güclü iştirakını təmin edəcəkdir. Bu strateji mesajlar təkcə iqtisadi rəqəmlərdən ibarət deyildi; onlar Azərbaycanın gələcəyə baxışını, enerji siyasətindəki müdrikliyi və davamlı inkişafa olan sadiqliyi ifadə edirdi. Prezident İlham Əliyevin nitqi Azərbaycanın enerji tarixində yeni bir fəsil açdı, onu qlobal enerji arenasında aparıcı oyunçu kimi təsdiqlədi. Enerji ilə yazılan bu böyük hekayə həm də Azərbaycanın sabitliyi, rifahı və gələcək nəsillərin firavanlığı üçün qarantiyadır. Bu hekayənin qəhrəmanları isə uzaqgörən lider və bütün Azərbaycan xalqıdır. Azərbaycanın son onilliklərdə qazandığı bütün uğurların arxasında bir amal dayanır: dövlətçiliyə, torpağa və xalqa sadiqlik.Bu amal təkcə enerji siyasətində deyil, 44 günlük Vətən Müharibəsində də öz təcəssümünü tapdı.“Bakı Enerji Həftəsi” həm də qəhrəmanlıq ruhunun daşıyıcısıdır. Prezident İlham Əliyev həm döyüş meydanında, həm də enerji sahəsində ölkəsini uğurlara aparan Lider kimi tarixə adını yazdırıb. Veteranlar bu uğurları Lider – Xalq birliyinin ümumi zəfəri kimi qiymətləndirirlər. Onlar yaşıl enerjiyə keçidin, enerji təhlükəsizliyinin və beynəlxalq əməkdaşlığın fəal iştirakçılarıdır. Azərbaycanın dünyaya verdiyi mesaj aydındır: Enerji sadəcə resurs deyil, dəyərdir. Bu dəyəri gələcək nəsillərə daşımaq isə yalnız uzaqgörən, müdrik dövlət başçılarının işidir.“Əsrin müqaviləsi” ilə başlanan yol bu gün yaşıl enerjiyə uzanan körpü ilə davam edir. Bu körpünün üstündən keçənlərə Azərbaycanın səsləndirdiyi çağırış birmənalıdır".
“Biz sadəcə iştirakçı deyilik, biz aparıcı üzvlərdənik.”
