Ölkəmizin əmək bazarında gənclər “təcrübə tələbi” ilə qarşılaşırlar. İş elanlarında ən azı 1-3 illik təcrübə tələb olunur. Gəncləri çıxılmaz vəziyyətə salan bu problem necə həll olunmalıdır?

Bakıda yaşayan 23 yaşlı Aysel Hüseynova universiteti bitirdikdən sonra iş axtarmağa başlayıb. Onun sözlərinə görə, qarşısına çıxan iş elanlarının əksəriyyətində təcrübə tələbi qoyulub. Aysel deyir: “Təcrübə tələb olunmayan iş tapmaq mümkün deyil. Ancaq mən ilk dəfə işləyəcəyəm. Əgər heç kim məni işə götürmürsə bu təcrübəni necə qazanmalıyam?”

Yerli mütəxəssislər deyirlər ki, bu problem təkcə bizim ölkəmizdə deyil. Lakin burada onu daha da dərinləşdirən faktorlar var – könüllü və təcrübə proqramlarının azlığı, universitetlərdə praktiki biliklərin verilməməsi, əmək bazarında real tələblərlə təhsil sisteminin uyğunlaşmaması...

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin (ƏƏSMN) son statistika məlumatına görə, ölkədə işsizlərin 38 %-i 18-29 yaş arası gənclərdir. Onların çoxu ilk iş yerini tapa bilmədiyi üçün işsiz qalır.

Sosioloq Nigar Quliyeva bu məsələni belə şərh edir: “İşəgötürənlər risk etmək istəmir, hazır və təcrübəli kadr axtarırlar. Amma gənclərə ilk şans verilməzsə, bu təcrübə heç vaxt yaranmayacaq.”

Bəzi dövlət proqramları – o cümlədən “Gənclərin Məşğulluğu Proqramı”, “Startaplara dəstək layihəsi”, “Azərbaycan 500 ASAN Startap Proqramı” bu problemi yumşaltmaq məqsədi daşısa da, gənclərin böyük hissəsi ya bu imkanlardan xəbərsizdir, ya da iştirak üçün mürəkkəb prosedurlarla qarşılaşırlar.

Həll yollarının tapılması üçün ekspertlər təklif edirlər ki:

- ali təhsil müəssisələri və işəgötürənlər arasında əməkdaşlıq genişləndirilməli, fərqli təcrübə proqramları yaradılmalıdır;

- dövlət ilk iş yerləri üçün stimullaşdırıcı mexanizmlər təqdim etməlidir (vergi güzəştləri, subsidiya dəstəyi vs.);

- gənclərin özünüməşğulluğu və kiçik biznes ideyaları üçün daha əlçatan platformalar qurulmalıdır.

Şahnigar Əhmədova,
Bakı Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinin tələbəsi