NASA-nın “Juno” kosmik gəmisi son bir neçə ildə Yupiterin ən vulkanik peyki olan İonu getdikcə daha yaxından müşahidə edir.

“İki sahil”in məlumatına görə, 25 ildən sonra əldə edilən ilk yaxından çəkilmiş görüntülər peykin ekvatorunun cənubunda yeni bir vulkanın püskürdüyünü ortaya çıxarıb.

“Juno” tərəfindən çəkilmiş son görüntülər 1997-ci ildə NASA-nın “Galileo” kosmik gəmisi tərəfindən tədqiq edilən ərazinin indi nəhəng bir vulkanla örtüldüyünü göstərir.

Bu yeni vulkanın yerləşdiyi bölgə mövcud vulkanlardan biri olan Kanehekilinin düz yanındadır.

“Juno”nun 2024-cü ilin fevralında uçuşu zamanı əldə edilən görüntülərdə vulkanın böyük lava axını və vulkanik yataqlarla təqribən 180 kilometrlik bir ərazini əhatə etdiyi görülür.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, İonun daxili quruluşunu formalaşdıran Yupiterin güclü gelgit istiliyi bu vulkanik fəaliyyətin mənbəyidir.

NASA rəsmiləri vurğulayırlar ki, İoda bu yeni kəşf peykin vulkanik tarixi və geoloji prosesləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək üçün mühüm addımdır.

“Juno”nun İo ilə bağlı müşahidələri davam etsə də, sonrakı uçuşlarda uzaqlaşacağı üçün belə təfərrüatlı məlumatları əldə etmək çətinləşəcək.

“Juno” tərəfindən çəkilən bu şəkillər, İonun səthinin zamanla necə dəyişdiyi və vulkanizmin ayın nazik atmosferinə necə təsir etdiyi kimi bir çox naməlum sualların cavablandırılmasına kömək edə bilər.

Məhərrəm Ağalaroğlu, “İki sahil”