21 iyun 2024 22:42
489

Kosmosa səyahət...

"SpaceX"in "Inspiration4" missiyasından əldə edilən məlumatlar astronavtların qısamüddətli kosmos səyahətləri zamanı genetik olaraq cavanlaşdığını göstərir. 

“İki sahil” xəbər verir ki, lakin bu təsirlər qalıcı deyil və Yerə qayıtdıqdan sonra yox olur.

"SpaceX"in "Inspiration4" missiyasının bütün mülki heyəti bir neçə gün Yerdən 575 kilometr hündürlükdə orbitdə olub, geniş elmi məlumatlar toplayıb.

Missiya zamanı ekipaj öz bədənlərindən qan və dəri nümunələri götürün və bu məlumatlar qayıtdıqdan üç il sonra 100-dən çox qurumun alimləri tərəfindən təhlil edilib.

Missiya zamanı bütün ekipaj üzvlərində telomerlərin uzanması müşahidə olunub. Telomerlər xromosomların uclarında olan qoruyucu qapaqlardır ki, biz yaşlandıqca qısalırıq. Telomerlərin uzanması hüceyrələrin genetik olaraq cavanlaşdığını göstərir. Lakin bu cavanlaşma effekti müvəqqətidir və onlar Yerə qayıtdıqda telomerlər yenidən qısalır. Bu cavanlaşma təsiri NASA-nın Əkizlər Araşdırmasında da müşahidə edilib. Ancaq kosmos səyahətinin digər sağlamlıq təsirlərini nəzərə alsaq, bu telomer uzanmasının da yan təsirləri var.

Kosmosda radiasiyaya məruz qalma DNT-yə zərər verə bilər və immunitet sistemində qalıcı dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, uzun müddətli kosmos səyahətləri böyrəklərə daimi ziyan vura bilər. Space Omics and Medical Atlas (SOMA) paketinin buraxılması kosmos səyahətinin insan sağlamlığına təsirini daha yaxşı anlamağa kömək edib.