Qarabağ Universitetində çıxışı zamanı Prezident İlham Əliyev Qarabağın işğalınışərtləndirən amillərə diqqət çəkdi. Ölkə başçısı qeyd etdi ki, XIX əsrin əvvəlində bağlanmış üç müqavilə - “Kürəkçay”, “Gülüstan”, “Türkmənçay” müqavilələri faktiki olaraq sonrakı işğalı da şərtləndirdi. Məhz bu müqavilələrdən sonra heç vaxt Qarabağ torpağında yaşamayan ermənilər kütləvi surətdə İrandan və Şərqi Anadoludan buraya köçürülmüşdür. Sadəcə olaraq, Ermənistan və erməni alimləri hər zaman olduğu kimi, tarixi təhrif edərək yeni uydurma tarix yaratmağa çalışırdılar və öz lobbi şəbəkələri vasitəsilə müəyyən dərəcədə beynəlxalq ictimaiyyəti də çaşdırmağa nail olmuşdular.

 XX əsrin əvvəlində xalqımıza qarşı növbəti düşmənçilik addımları atılmışdır. 1923-cü ildə heç bir əsas olmadan Azərbaycanda, Qarabağda “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti” yaradılmışdı. Bu vilayətin tabeçiliyi Sovet İttifaqının mərkəzinə bağlanmışdı. Beləliklə, bu bölgəni Azərbaycandan ayırmaq üçün növbəti addım atıldı. Ondan üç il əvvəl isə Zəngəzuru, yəni Qərbi Zəngəzuru tamamilə əsassız formada Azərbaycandan aldılar. Bunu 1920-ci ilin noyabr ayında, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süqut edəndən bir neçə ay keçəndən sonra etdilər. 1923-cü ildən etibarən burada kütləvi erməniləşmə siyasəti aparılırdı.

Prezident İlham Əliyev çıxışında vurğuladı ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev 1969-cu ildə hakimiyyətə gələndən sonra bütün separatçıların yuvaları dağıdıldı və sabitlik yaradıldı. Keçmiş “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti”ndə azərbaycanlıların sayı 9 faizdən, təqribən 30 faizə qədər artdı. Dəmir yolu çəkildi ki, azərbaycanlılar müxtəlif bölgələrdən buraya daha tez gələ bilsinlər. Xankəndidə dəmir yolu vağzalı tikildi, Sərsəng və Suqovuşan su anbarları kimi böyük infrastruktur layihələri yaradıldı. Yaradılan digər müəssisələrdə çalışan azərbaycanlılar müxtəlif bölgələrdən, o cümlədən Qarabağ bölgəsindən gəldilər. Ancaq 1987-ci ildə Heydər Əliyev istefaya göndəriləndən sonra yenə də separatçılar baş qaldırdılar və bu dəfə bu, xalqımıza çox baha başa gəldi. Prezident İlham Əliyev Ulu Öndər Heydər Əliyevin istefasından iki həftə sonra bir sovet erməni aliminin Fransanın “Humanite” qəzetində məqalə dərc etdiyini də xatırlatdı. Məqalədə “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti”nin  Azərbaycandan çıxarılıb Ermənistana birləşməsi bildirilirdi.  Bununla da Xankəndidə və Ermənistanda hərəkət başlamış, müxtəlif təşkilatlar yaradılmışdı. Xankəndidən azərbaycanlılar qovuldu, müstəqillik elan olunandan dörd ay sonra 1992-ci ilin fevralında Xocalı soyqırımı törədildi, 1992-ci ilin may ayında Şuşa və Laçın, 1993-cü ilin aprelində isə Kəlbəcər işğal olundu. Beləliklə torpaqlarımız itirildi.

Prezident İlham Əliyev Qarabağ Universitetində çıxışı zamanı qeyd etdi ki, əgər 1993-cü ildə xalqın tələbi ilə Ulu Öndər Azərbaycana gəlməsəydi, Azərbaycan, ümumiyyətlə, dünya xəritəsindən silinə bilərdi. Məhz Ulu Öndərin gəlişindən sonra sabitlik yaradıldı, inkişafa qədəm qoyuldu və quruculuq işlərinə başlandı. Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi kursunun Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsinin məntiqi nəticəsi olaraq  xalqımız 8 Noyabrı Zəfər Günü, 20 Sentyabrı isə Dövlət Suverenliyi Günü olaraq qeyd edir.

Əlişah Rəcəbov,

YAP Ağdaş rayon təşkilatının sədri