Tacikistan Prezidenti Emoməli Rəhmon mayın 23-də ölkəmizdə dövlət səfərində oldu. Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ölkələri ilə əməkdaşlığında Tacikistan ilə münasibətlər özünəməxsus rol oynayır. Xalqlarımızın əsrlərə söykənən tarixi, mədəni, dini bağlılığına əsaslanan bu münasibətlər xüsusilə son dövrlərdə dövlətlərimizin başçılarının siyasi iradəsi ilə daha da genişlənərək inkişaf edir. Prezident təkbətək və geniş tərkibdə görüşlərində, mətbuata bəyanatlarında münasibətlərimizin gələcək inkişafında əsas faktor olan möhkəm təməldən və müəyyənləşdirilən yeni hədəflərdən bəhs etdilər. Hər bir səfərin əhəmiyyətini artıran mühüm məqamlardan biri sənədlərin imzalanmasıdır.
Səfər çərçivəsində 14 sənəd imzalandı. Bunların arasında Strateji Tərəfdaşlıq Bəyannaməsini xüsusi qeyd edirik. Azərbaycan-Tacikstan münasibətləri regional əməkdaşlıq müstəvisində də faydalıdır. İki ölkənin dostluq münasibəti Asiya ilə Avropanı birləşdirən kommunikasıya layihələrinin reallaşdırılmasına töhfələr verir. Tacikistan Prezidenti Azərbaycan ərazisindən keçməklə Avropaya çıxacaq, Mərkəzi Asiya və o cümlədən Tacikistan üçün yeni imkanlar yaradacaq nəqliyyat marşrutları barədə müsbət fikirlər səsləndirməklə, ölkəmizə dəstək verib. Azərbaycanı Qafqaz regionunda Tacikistanın mühüm tərəfdaşı adlandırıb. Qeyd edək ki, dövlətimizin başçısının uzaqgörən siyasətinin nəticəsi olaraq Azərbaycanda müasir nəqliyyat-logistika infrastrukturu yaradılıb və ölkəmiz beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunub. Azərbaycan reallaşdırdığı nəhəng infrastruktur layihələri ilə Avropa ilə Asiya arasında mühüm nəqliyyat qovşağına və tranzit mərkəzə çevrilməkdədir. Şərq-Qərb dəhlizi Avropa ilə Asiya arasında ən qısa, təhlükəsiz və iqtisadi baxımdan səmərəli bağlantı olaraq Avrasiya məkanında sərnişin və nəqliyyat daşımalarının gücləndirilməsinə böyük töhfə verəcək. Bu gün Orta Dəhlizə artan maraq heç də təsadüfi deyil. Çünki bu beynəlxalq nəqliyyat marşrutu Çindən, Qazaxıstandan, Xəzər dənizindən, Azərbaycan və Gürcüstan ərazisindən keçərək, Türkiyə və Avropa ölkələrinə qədər uzanır və Şərqdən Qərbə yükdaşımalarda son dərəcə əhəmiyyətli yoldur. Bu marşrutun ən vacib hissəsi isə təbii ki, Zəngəzur dəhlizi olacaq. Heç şübhəsiz, Zəngəzur dəhlizi, ilk növbədə, bölgənin inkişafında xüsusi əhəmiyyət kəsb edəcək, regionda yeni əməkdaşlıq formatının yaranmasına, sülhün və tərəqqinin təmin olunmasına xidmət göstərəcək. Tacikistan Prezidenti mətbuata bəyanatında “Bu gün biz dövlətlərarası münasibətlərimizin səviyyəsini strateji tərəfdaşlığa yüksəldən tarixi qərar qəbul etmişik.
Bu qərar şübhəsiz ki, əməkdaşlığımızın tarixində yeni səhifə açır. Öz növbəmdə müntəzəm siyasi dialoqun bütün səviyyələrdə aparılmasının vacibliyini vurğulamaq istərdim” söyləyərək onu da qeyd etdi ki, Tacikistanda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ölkələrimizin ikitərəfli münasibətlərinin inkişafına şəxsi töhfəsi yüksək qiymətləndirilir: “Danışıqlar zamanı Azərbaycan Prezidentinin Tacikistana ötənilki dövlət səfəri zamanı əldə edilmiş razılaşmaların əməli surətdə həyata keçirilməsi məsələlərinə xüsusi diqqət yetirildi. İqtisadi-ticari sahədə əməkdaşlığımızın inkişafı diqqət mərkəzində saxlanıldı. Ölkələrimizin hökumətlərinə 2025-ci ilədək hökumətlərimiz arasında iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Tədbirlər Planının tam icrasına ciddi nəzarət etmək tapşırıldı. İqtisadi-ticari əməkdaşlıq məsələləri üzrə Birgə hökumətlərarası komissiyanın daha səmərəli işləməsi məqsədilə biz onu həmsədrlər səviyyəsindən Baş nazirlərin müavinləri səviyyəsinə qaldırmağı təklif etdik.” Prezidentlərin görüşündə, həmçinin parlamentlərarası dialoqun inkişafı məsələsinə xüsusi diqqət göstərildi. Ölkələrimizin turizm imkanlarının əməkdaşlığa töhfələri müzakirə edildi.
Ümumilikdə səfərin gündəliyi olduqca zəngin oldu. Tacikistan Prezidentini bu ilin noyabr ayında keçiriləcək COP29-a dəvət edən cənab İlham Əliyev bu əminliyi ifadə etdi ki, tacik dostlarımız bu konfransın uğurla keçirilməsinə və yaxşı nəticələr əldə edilməsinə böyük töhfə verəcəklər. Bugünüzün əsas müzakirə mövzularından biri məhz dövlət başçısı İlham Əliyevin mayın 23-də dərc edilən “Euronews” telekanalına müsahibəsidir. Bu müsahibəni cənab İlham Əliyev aprelin 26-da Almaniyanın paytaxtı Berlində keçirilən “15-ci Petersberq İqlim Dialoqu”nun Yüksək Səviyyəli Seqmentində iştirakı zamanı vermişdir. Hazırkı dövrün əsas çağırışlarından biri iqlim dəyişmələrinə qarşı qlobal mübarizədə beynəlxalq həmrəyliyin gücləndirilməsidir. Belə mötəbər tədbirin Azərbaycanda keçirilməsi ölkəmizin artan nüfuzunun göstəricisidir. Sözügedən müsahibədə jurnalistin “COP29-un davamlı mirası olaraq nəyi görmək istərdiniz” sualına cavab olaraq Prezident İlham Əliyev bildirmişdir ki, əgər yaşıl dünyaya doğru əlavə və davamlı olan konkret addımlar ata bilsək, bu, ən vacib miras olacaq. Eyni zamanda, COP üçün yenilik olan bir təşəbbüs bizim tərəfimizdən irəli sürülmüşdür: “Üçlük, üç ölkə mexanizminin yaradılması. Burada məqsəd bu üçtərəfli əməkdaşlıq formatını yaratmaq üçün BƏƏ-nin, Azərbaycanın və sonra Braziliyanın təcrübəsindən istifadə etməkdir. Çünki hər üç ölkə müxtəlif regional, iqtisadi, siyasi və sair məsələlərdə iştirak edir. Beləliklə, biz qarşılıqlı səylər, həmrəylik göstərməli, bir-birimizi günahlandırmağı dayandırmalıyıq. Nefti olmayan ölkələr nefti olan ölkələri ittiham etməməlidir, kiçik və inkişaf etməkdə olan ölkələr inkişaf etmiş böyük ölkələrə “siz iqlim fəlakətinə görə məsuliyyət daşıyırsınız” deməklə onlara qarşı tələblər irəli sürməməlidirlər. Beləliklə, bu, diplomatiyadır, siyasətdir, maliyyədir və əlbəttə ki, ev sahibi ölkəsi kimi biz bunun üçün bir platforma yarada bilərik.”
Nihad Pənahov,
YAP Tovuz rayon təşkilatının sədri
