Prezident İlham Əliyev cari ilin 14 sentyabr tarixində Düşənbədə Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının 5- ci Məşvərət görüşü çərçivəsində Tacikstana səfər etmişdir. Bu səfər Prezident İlham Əliyevin carı ildə dost Tacikstana ikinci rəsmi səfəridir.
Azərbaycanı Mərkəzi Asiya ölkələrinin xalqları ilə çoxəsirlik dostluq və qardaşlıq münasibətləri bağlayır. Ortaq mədəni köklər dövlətlərarası əlaqələrin möhkəm bünövrəsini təşkil edir. Otuz ildən artıq bir dövrdə biz müstəqil dövlətlər kimi həm ikitərəfli, həm çoxtərəfli formatda fəal şəkildə qarşılıqlı fəaliyyət aparırıq, bir-birimizin müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirik, iqtisadi münasibətləri fəal şəkildə inkişaf etdiririk. Regional əməkdaşlığın yeni formatı ölkələrimizin və xalqlarımızın daha da yaxınlaşmasına zəmin yaradacaq. Son iki il ərzində Prezident İlham Əliyev Mərkəzi Asiya dövlətlərinə doqquz səfər etmişdir. Eyni zamanda, bu müddət ərzində bütün qardaş dövlətlərin başçıları Azərbaycana səfər etmişlər. Keçən il Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ölkələri ilə ticarət dövriyyəsi 3 dəfədən çox, bu ilin 7 ayı ərzində isə daha 50 faiz artmışdır. Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri üçün Türkiyə və Avropa bazarları istiqamətində etibarlı tranzit ölkədir. Şərq-Qərb marşurutu ilə yükdaşımalara artan təlabatı təmin etmək məqsədilə Bakı-Tblisi-Qars dəmir yolu tərəfimizdən müasirləşdirilir. Nəzərdə tutulur ki, gələn il həmin yol ilə daşınan yüklərin həcmi 1 milyon tondan 5 milyon tona çatdırılsın. Buna paralel olaraq, Bakı Ticarət Limanının imkanları 15 milyon tondan 25 milyon tona qədər artırılır.
Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycanın nəqliyyat-logistika imkanlarının genişlənməsi, Zəngəzur dəhlizinin reallaşdırılması məsələsi ölkəmizi Şərqlə Qərb arasında mühüm nəqliyyat qovşağına çevirib. Təsadüfü deyil ki, bu gün Mərkəzi Asiya ölkələrindən Avropaya gedən ən qısa və təhlükəsiz tranzit daşımalar məhz ölkəmizin ərazisindən həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyevin uzaqgörən siyasətinin nəticəsi olaraq Azərbaycanda müasir nəqliyyat-logistika infrastrukturu yaradılıb və ölkəmiz beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunub. Şərq-Qərb dəhlizi Avropa ilə Asiya arasında ən qısa, təhlükəsiz və iqtisadi baxımdan səmərəli bağlantı olaraq Avrasiya məkanında sərnişin və nəqliyyat daşımalarının gücləndirilməsinə böyük töhvə verəcək.
Azərbaycanın Mərkəzi Asiya dövlətləri o cümlədən Tacikstanla münasibətləri xüsusi əhəmiyyətə malikdir. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992- ci il mayın 29- da qurulmuşdur. 2007- ci ildə Azərbaycanın Tacikstanda, bir il sonra isə Tacikstanın Azərbaycanda səfirliyi fəaliyyətə başlamışdır. İki ölkə arasında ümumilikdə 57 sənəd, o cümlədən 2007- ci il martın 15-də “Azərbaycan Respublikası və Tacikstan Respublikası arasında dostluq və əməkdaşlıq haqqında Müqavilə” imzalanmışdır.
İki ölkə arasında parlamentlər arası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir, o cümlədən elm və təhsil sahəsində də münasibətlər də mühüm yer tutur. 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə Tacikstan Milli Universitetinin fəxri doktoru diplomu təqdim olunub. 2018- ci ilin avqustunda isə Azərbaycanda səfərdə olan Tacikstan Respublikasının Prezidenti Emoməli Rəhmona ADA Universitetinin fəxri doktoru diplomu təqdim edilib.
2022-ci ildə ölkələrimiz arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi 5,95 milyon ABŞ dolları olub. 2023- cü ilin yanvar-fevral ayları üzrə ticarət dövriyyəsi isə 824,59 min ABŞ dolları təşkil edib. Tacikstandan Azərbaycana 4,4 milyon dollar, Azərbaycandan Tacikstana isə 1,5 milyon dollar həcmində investisiya qoyulub.
Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Prezident İlham Əliyevin apardığı uğurlu xarici siyasət sayəsində Mərkəzi Asiya ölkələri ilə, o cümlədən Tacikstanla münasibətlər istər siyasi baxımdan, istərsə də iqtisadi baxımdan yüksələn xətlə inkişaf edir.
Mürvət İbrahimov,
Bakı şəhəri Nizami Rayon İcra Hakimiyyətinin məsul işçisi, tarixçi
