Azərbaycanda keçirilən BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) qlobal iqlim danışıqlarında əlamətdar hadisə kimi yadda qaldı. Bu mötəbər tədbir iqlim dəyişikliyinin fəsadları ilə mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Prezident İlham Əliyev COP29-da çıxışı zamanı bir çox mühüm məsələlərə toxunaraq ölkəmizin beynəlxalq əməkdaşlıqda strateji rolu və əhəmiyyətini vurğuladı. Dövlət başçısı qeyd etdi ki, Azərbaycan təkcə Şimal və Cənub, Şərq və Qərbin qovuşduğu bir ölkə deyil, həm də beynəlxalq siyasət, mədəniyyət, enerji və ticarət sahələrində çoxtərəfli əməkdaşlıq formatlarını həyata keçirən bir mərkəzdir. Azərbaycanın başladığı meqalayihələr, o cümlədən enerji və nəqliyyat layihələri, Avrasiyanın tranzit və enerji xəritəsini dəyişmiş, davamlı inkişaf üçün yeni imkanlar yaratmışdır.
Dövlət başçısının bu fikirləri Azərbaycanın qlobal miqyasda önəmli strateji tərəfdaş olduğunu təsdiqləyir və ölkəmizin sülhə əsaslanan çoxtərəfli əməkdaşlıq təşəbbüslərinə verdiyi töhfələri əks etdirir. Azərbaycan qlobal əməkdaşlıq üçün ideal platforma olduğunu bir daha nümayiş etdirir.
COP29 bir sıra əlamətdar tarixi məqamlar və qərarlarla yadda qaldı.
Əvvəla, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə təsirlərin azaldılması və uyğunlaşma səylərini dəstəkləmək məqsədi daşıyan yeni iqlim maliyyəsi üçün tarixi 1,3 trilyon ABŞ dolları məbləğində hədəf müəyyən edilmişdir. Bu təşəbbüs iqlim böhranı ilə mübarizə üçün resursların ədalətli bölüşdürülməsinin vacibliyini göstərir.
Digər tərəfdən, COP29 dəniz səviyyəsinin qalxması və ekstremal hava hadisələri kimi iqlim dəyişikliyinin təsirlərindən ən çox zərər görən ölkələrə kömək etmək üçün nəzərdə tutulmuş mühüm maliyyə aləti olan İtki və Zərər Fondu üçün mexanizmləri gücləndirdi.
Eyni zamanda, Azərbaycan xüsusilə Üzvi Tullantılardan Metanın Azaldılması üzrə COP29 Bəyannaməsinin qəbul edilməsi vasitəsilə metan emissiyalarının azaldılmasının təşviqində aparıcı rol oynamışdır. Bu təşəbbüs 2030-cu ilə qədər metan emissiyalarını 30% azaltmağı hədəfləyən Qlobal Metan Vədi ilə uyğun gəlir.
COP29-da innovasiyalara və bərpa olunan enerji sistemlərinə keçidi sürətləndirmək üçün davamlı enerji və yaşıl texnologiyaların irəliləyişinə yönəlmiş müzakirələr də uğurla aparıldı. Bu səylərə, həmçinin qlobal miqyasda yerləşdirməni genişləndirmək üçün özəl sektorlarla tərəfdaşlıq da daxildir.
COP29 nümayiş etdirdi ki, kollektiv qlobal səylər və güclü siyasi iradə iqlim problemləri ilə mübarizə üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Ev sahibi kimi Azərbaycan iqlim diplomatiyasına sadiqliyini nümayiş etdirərək gələcək beynəlxalq əməkdaşlıq üçün nümunə göstərdi. Bu konfrans təkcə qabaqcıl texniki həllər deyil, həm də iqlim böhranının həllində ortaq məsuliyyətin vacibliyini ön plana çəkdi.
Heydər Əsədov,
Milli Məclisin deputatı
