Narkomanlıq bütün bəşəriyyəti narahat edən ən ciddi sosial bəlalardan biridir. Müasir dövrdə narkomaniya sərhəd tanımayan beynəlxalq problemə çevrilib. Narkomaniya ilə mübarizə ümumbəşəri problem olmaqla cəmiyyətin hər bir üzvünü narahat edən məsələdir. Narkomaniyanın miqyasının genişlənməsi dünya dövlətlərini daha sərt addımlar atmağa məcbur edir. BMT-nin 1987-ci il Konversiyasına daxil olan ölkələrin “Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə haqqında” Əsasnaməsinə əsasən hər ilin 26 iyun tarixi Narkomaniya və Narkobiznesə Qarşı Ümumdünya Mübarizə Günü kimi qeyd edilir.
Narkomanlığa və Narkobiznesə qarşı ölkəmizdə də qətiyyətli addımlar atılır, bu istiqamətdə müvafiq tədbirlər həyata keçirilir.
1993-cü il iyunun 15-də xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdan dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə ölkədə hərtərəfli islahatlar başladı. Ulu Öndərin müdrik siyasətinin mərkəzində insan amili dayandığından vətəndaşların sağlamlıqlarının qorunması prioritet istiqamətlərdən biri idi. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin imzaladığı, narkomanlığa və narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizəni gücləndirən "Narkomanlığa və narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı tədbirlər haqqında" 1996-cı il 26 avqust tarixli Fərman bu sosial bəlaya qarşı mübarizənin keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoymasına rəvac verdi. Bundan sonra həmin Fərman əsasında 2000-ci ilə qədər olan dövr üçün narkomanlığın yayılmasına, narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə üzrə ümummilli proqram hazırlandı, Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyası yaradıldı. 1999-cu il iyunun 18-də Milli Məclis tərəfindən "Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsi ilə mübarizə haqqında" Qanun qəbul olundu. Xüsusi vurğulanmalıdır ki, bu problemlə mübarizədə Ulu Öndər Heydər Əliyevin 2000-ci il 15 iyul tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin, onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığın yayılmasına qarşı mübarizə üzrə Milli Proqram(2000-2006-cı illər)" və onun tələblərindən irəli gələn məsələlərin həlli, eləcə də aidiyyəti dövlət orqanları arasında qarşılıqlı əlaqələrin təşkil edilməsi və nəzarət mexanizminin həyata keçirilməsi məqsədilə yaradılmış xüsusi Dövlət Komissiyasının fəaliyyəti müstəsna əhəmiyyət kəsb edib. Bu siyasət Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Cənab İlham Əliyev tərəfindən də uğurla davam etdirilir. Narkomanlığa və narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə ilə əlaqədar 2000-2006-cı illər, 2007-2012-ci illər, 2013-2018-ci illər, 2019-2024-cü illəri əhatə edən Dövlət Proqramları uğurla icra edilmişdir.
Nəsimi rayonunda fəaliyyət göstərən Narkomanlığa və Narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə üzrə və Az və xeyli miqdarlarda olan narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının məhv edilməsi üzrə rayon komissiyaları 2024-cü ildə öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 22 iyul tarixli, 1334 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair 2019-2024-cü illər üçün Dövlət Proqramı"nı rəhbər tutaraq rayonda narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsi və narkomanlığın yayılması ilə mübarizənin gücləndirilməsi, antinarkotik təbliğat, maarifləndirmə yolu ilə narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinin və narkomanlığın qarşısının alınması, narkomanlığa düçar olmuş şəxslərin müalicə edilməklə sağlam həyata qaytarılması, müalicə-bərpa sahəsindəki işini daha da gücləndirmişdir.
Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Rayon Komissiyası tərəfindən Yetkinlik Yaşına Çatmayanların İşləri və Hüquqlarının Müdafiəsi üzrə Rayon Komissiyası və Rayon Polis İdarəsi ilə birgə yetkinlik yaşına çatmayanların və gənclərin təlim – tərbiyəsi, asudə vaxtlarının səmərəli təşkili və narkotiklərə meyilli şəxslər barəsində bir sıra qabaqlayıcı tədbirlər həyata keçirilmişdir. Rayon Gənclər və idman idarəsi ilə birgə gənclərin iştirakı ilə müxtəlif növ idman yarışlarının yeniyetmə və gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsini yaxşılaşdırmaq, onların hazırlıq səviyyəsini yüksəltmək məqsədilə rayon məktəbliləri və tələbələri arasında bir sıra müsabiqələr, idman yarışlarının keçirilməsi təşkil olunmuşdur.
Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövrüyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Rayon Komissiyası üzvlərinin, Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının İşçi Qrupunun, rayon Polis idarəsinin, rayon Bələdiyyəsinin, rayon Gənclər və idman idarəsinin, Respublika QİÇS-lə Mübarizə və Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar mərkəzlərinin məsul əməkdaşlarının, rayon ərazisində fəaliyyət göstərən QHT-lərin və dini icmaların nümayəndələrinin və rayonun tam orta məktəblərində təhsil alan yuxarı sinif şagirdlərinin, həmçinin ali təhsil müəssisələrinin tələbələrinin iştirakı ilə ötən il ərzində 8, 9, 35, 42, 44, 111, 247 saylı tam orta məktəblərdə və ali təhsil müəssisələrində metodiki vəsaitlər paylanılaraq müxtəlif maarifləndirici tədbirlər keçirilmişdir. Bütün tədbirlərdə iştirakçılara narkomaniyanın fəsadlarını göstərən videoçarx nümayiş olunmuş, onları maraqlandıran suallar cavablandırılmışdır.
Yetkinlik yaşına çatmayanların və gənclərin asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün rayon ərazisində “Bizim həyət” və “Abad həyət” layihələri çərçivəsində aparılan abadlıq, quruculuq işləri zamanı məhəllə və həyətlərdə müxtəlif idman qurğuları və uşaq oyun elementləri quraşdırılır, futbol,voleybol və basketbol meydançaları salınır. Xüsusi qeyd olunmalıdır ki, son illər rayon ərazisində 250-dən artıq həyət yenidən qurulmuş, həmin həyətlərdə yeniyetmə və gənclərin asudə vaxtlarını səmərəli keçirmələri üçün şərait yaradılmışdır. Ötən il ərzində, Cavadxan küç. 19, 21, 34, 36, 38, Moskva pr. 66, 70, 72, H.B.Əliyev küç. 6, 11, C.Səlimov küç. 7 və M.Qaşqay küç. 24 ünvanlarında aparılan abadlıq işləri zamanı, məhəllədə yaşayan yeniyetmələrin və gənclərin asudə vaxtlarının səmərəli keçirilməsi üçün idman meydançaları, müxtəlif idman qurğuları və oyun elementləri quraşdırılmışdır.
Rayon ərazisindəki ictimai yerlərdə narkomanlığın təhlükələrinə dair məlumatlandırma kampaniyaları həyata keçirilmişdir. Broşürlər, bukletlər və plakatlar vasitəsilə narkotiklərin zərərləri haqqında vətəndaşlar arasında məlumatlandırma işi aparılmışdır. Nəsimi rayonunda narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə mübarizə rayon Polis idarəsi və digər hüquq-mühafizə orqanları ilə sıx əməkdaşlıq şəraitində həyata keçirilir. Rayonun müxtəlif təhsil və ictimai yerlərində narkotiklərə qarşı mübarizə və preventiv tədbirlər mövzusunda seminarlar təşkil edilir. Bu tədbirlərdə hüquq-mühafizə orqanlarının nümayəndələri, psixoloqlar və həkimlər iştirak edir, narkotiklərin istifadəsinin cəmiyyətə və fərdlərə təsiri barədə ətraflı məlumat verilir. Hər il 26 iyun – Narkomaniya və Narkobiznesə Qarşı Ümumdünya Mübarizə Günü münasibəti ilə rayon ərazisində müxtəlif tədbirlər, gənclərlə mühazirələr və diskussiyalar təşkil edilir, narkotik vasitələrə qarşı təbliğat işləri aparılır.
Lakin sağlam nəslin formalaşması istiqamətində həyata keçirilən çoxsaylı tədbirlərə baxmayaraq, hələ də yeniyetmə və gənclər arasında maarifləndirmə işlərinin aparılmasına ehtiyac var. Unutmamalıyıq ki, narkomaniyaya qarşı mübarizə sağlam həyata təminatdır. Odur ki, narkomaniyaya qarşı bütün cəmiyyət səfərbər olunmalıdır.
Zahid Xəlilov,
Nəsimi Rayon İcra Hakimiyyətinin (RİH) başçısı vəzifəsini müvəqqəti icra edən, RİH başçısının müavini, Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Rayon Komissiyasının sədri
