Kaliforniya və Utrext universitetlərinin psixoloqları müəyyən ediblər ki, şimpanzelər yeni məlumatlar ortaya çıxdıqda öz baxışlarını rasional şəkildə dəyişdirməyə qadirdirlər. Məlum olub ki, bu primatlar insanlar kimi qərarlarını dəlillərin gücünə əsaslanaraq yenidən nəzərdən keçirmək qabiliyyətinə malikdir ki, bu da rasional düşünmənin əsas elementlərindən biri hesab olunur.

“İki sahil” xəbər verir ki, tədqiqat “Science” jurnalında dərc olunub.

Araşdırma Uqandadakı “Ngamba Island Chimpanzee Sanctuary” qoruğunda aparılıb. Heyvanlara birinin içində yemək olan iki qutu göstərilib. Əvvəlcə şimpanzelərə ləzzətli yeməyin hansı qutuda gizləndiyini göstərən bir işarə verilib. Daha sonra onlara başqa qutunu göstərən, daha inandırıcı yeni bir işarə təqdim edilib.

“Şimpanzelər daha etibarlı sübutlar ortaya çıxdıqda öz fikirlərini dəyişirdilər”, — deyə tədqiqatçı Emili Senford bildirib. “Belə düşüncə çevikliyi təxminən dörd yaşlı uşaqlara xasdır. Şimpanzelərin də bunu bacarmasını görmək təəccüblü idi.”

Heyvanların davranışının sadəcə instinktlərlə deyil, məntiqi mühakimə ilə əlaqəli olduğunu təsdiqləmək üçün komanda ciddi nəzarət olunan eksperimentlər aparıb və kompüter modelləşdirilməsindən istifadə edib. Təhlil göstərdi ki, şimpanzelərin qərarları ən çox nəzərə çarpan stimullara reaksiyalardan deyil, düşüncənin rasional şəkildə yenidən nəzərdən keçirilməsi strategiyasına uyğun gəlirdi.

Əldə edilən nəticələr rasionallığın yalnız insanlara məxsus olduğu barədə ənənəvi təsəvvürə meydan oxuyur. Alimlərin fikrincə, primatların öz inanclarını necə yenidən nəzərdən keçirdiklərini anlamaq öyrənmə, uşaq inkişafı və hətta süni intellektin öyrənilməsi sahələrinə yanaşmaları dəyişə bilər.