Cari ilin 7 ayında TDT-yə üzv ölkələrin ticarət dövriyyəsi 4,228 milyard ABŞ dolları təşkil edib ki, bu da 8,3 faiz artım deməkdir
Bu gün dünyada baş verən kataklizmlərdən, qlobal münaqişələrdən qorunmaq üçün etibarlı və güclü dost və qardaş ölkələrə ehtiyac var. Məhz bu məsələnin önəmini vaxtında dəyərləndirən Prezident İlham Əliyev xarici siyasətində qardaş Türkiyə başda olmaqla Mərkəzi Asiyanın ən böyük dövlətləri olan Qazaxıstan, Özbəkistan və Qırğızıstanla yeni birlik formatını nəinki gündəmə gətirdi, hətta sonrakı illərdə onun reallaşması üçün böyük işlər gördü. Prezident İlham Əliyevin bu xidmətləri nəzərə alınaraq 2021-ci ilin noyabrın 12–də İstanbulda türk dövlətlərinin dövlət başçılarının iştirak etdiyi Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) iclasında Azərbaycan Prezidenti Türk Dünyasının Ali Ordeni ilə təltif edildi. Qərar Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan və Qırğızıstan liderləri tərəfindən imzalanmışdı.
Bundan başqa, 2024 -cü il iyulun 5-6-da bütün türk dünyasının və onun dostlarının diqqəti Şuşada oldu. Regional və beynəlxalq güc mərkəzinə çevrilən TDT-yə daxil olan ölkələrin liderlərinin iştirakı ilə bu şəhərdə qeyri-rəsmi sammit keçirildi. Azərbaycan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Qazaxıstan, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin prezidentləri, Macarıstanın Baş naziri, Türkiyə Respublikasının vitse-prezidenti, Türk Dövlətləri Təşkilatının Baş katibi bu Zirvə görüşündə iştirak etdilər. Məlumdur ki, Türk Dövlətləri Təşkilatının dövlət başçılarının Şuşada qeyri-rəsmi Zirvə görüşünün keçirilməsi ilə bağlı qərar 2023-cü ilin noyabrın 4-də Astanada - TDT-nin «Türk Əsri» çağırışı altında keçirilən 10-cu yubiley Zirvə görüşündə verilmişdi. Şuşada keçirilən bu tədbir bir daha göstərdi ki, biz bir yumruq kimi birləşmişik. Görüşdə həm Ermənistana, həm də onun himayədarlarına mesaj verildi ki, Azərbaycan dostları və qardaşları ilə daha da qüdrətlidir. Kimsə bizim ərazi bütövlüyümüzü və suverenliyimizi bir daha poza bilməz.
Son illər Prezident İlham Əliyevin Mərkəzi Asiya ölkələrinə ardıcıl səfərləri, həmçinin bu regiondakı ölkələrin dövlət başçılarının Azərbaycana səfərləri dərinləşən əlaqələrin göstəricisidir. Bu səfərlər zamanı imzalanan sənədlər ölkələrimiz arasında qarşılıqlı əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün vacib rola malikdir. Təşkilata daxil olan dövlətlər təkcə siyasi, iqtisadi deyil, sosial-humanitar sahələrdə də güclərini birləşdiriblər. İşğaldan azad olunan Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun mədəni irsinin bərpa olunması istiqamətində türkdilli ölkələr Azərbaycana dəstəklərini göstərirlər. Bu qardaşlıq dəstəyinin daha bir nümunəsi isə Şuşa şəhərinin 2023-cü il üçün türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı seçilməsi oldu.
Türk Dövlətləri Təşkilatı sadəcə mədəni-humanitar sahədə deyil, həm də iqtisadi mənada ön plana çıxarılıb. Yəni, TDT-yə üzv ölkələr arasında iqtisadi-ticari əlaqələrin daha da genişləndirilməsi üçün son illərdə bir sıra layihələr gerçəkləşib. Belə ki, Milli Məclisin 4 aprel 2023-cü il tarixli iclasında «Türk Dövlətləri Təşkilatının hökumətləri arasında sadələşdirilmiş gömrük dəhlizinin yaradılması haqqında» 2022-ci il noyabrın 11-də Səmərqənd şəhərində imzalanan saziş təsdiqlənib. Bununla da TDT hökumətlərinin gömrük orqanları arasında malların və nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti ilə bağlı məlumat mübadiləsi asanlaşıb. Yəni, belə bir layihənin icrası nəticəsində təşkilata üzv hökumətlər arasında daşınan mallar və nəqliyyat vasitələri haqqında məlumatların elektron şəkildə mübadiləsi gerçəkləşib. Nəticədə sürətli yük daşımaları, o cümlədən yük daşımaların həcmində nəzərəçarpacaq artıma nail olunub. Bir sözlə, bu birliyin iqtisadi- ticari əlaqələri daha da genişlənib. Xüsusilə ölkəmizin iqtisadi gəlirliyi bir xeyli yüksəlib.
Belə ki, Azərbaycan Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatı əsasında aparılan hesablamalara görə, 2025- ci ilin yanvar- iyul aylarında Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) üzv ölkələrlə ticarət dövriyyəsi ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 8,3 faiz və ya 324,3 milyon ABŞ dolları artıb. Hesabat dövründə respublikamızın Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) üzv ölkələrlə ticarət dövriyyəsi 4,228 milyard ABŞ dolları təşkil edib, ticarət dövriyyəsi isə Azərbaycanın ümumi ticarət dövriyyəsinin 14,6 faizinə çatıb.
Qeyd edək ki, hesabat dövründə ölkəmizin Türkiyə ilə ticarət dövriyyəsi 3 milyard dollara çatıb. Qırğızıstanla ticarət dövriyyəsi iki dəfə artaraq 40 milyon dollara, Qazaxıstanla ticarət dövriyyəsi 3,8 dəfə artaraq 517 milyon dollara, Özbəkistanla ticarət dövriyyəsi isə 2,3 dəfə artaraq 269 milyon dollara bərabər olub.
Beynəlxalq aləmdə ölkəmizin türk dövlətləri ilə əməkdaşlığı prioritet istiqamət olaraq yüksək qiymətləndirilir, təşkilat çərçivəsində bütün platformalarda yaxınlaşmanı gerçəkləşdirən təşəbbüslər dəstəklənir. Ölkələrimizin sənaye, elm, texnologiya və innovasiya sahəsində əməkdaşlığı türk dövlətləri arasında iqtisadi işbirliyinin təməl sütunlarını təşkil edir. Bu sahələr arasında qarşılıqlı fəaliyyətin yaratdığı sinerji texnoloji tərəqqiyə dəstək verməklə dayanıqlı iqtisadi artımda əvəzsiz rol oynayır.
Elçin Zaman, «İki sahil»
