Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 24–26 yanvar 2005-ci il tarixlərində İran İslam Respublikasına rəsmi səfəri iki ölkə arasında dostluq, qonşuluq və əməkdaşlıq münasibətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi baxımından mühüm hadisə olmuşdur.
Bu səfər çərçivəsində Prezident İlham Əliyev İran Prezidenti Məhəmməd Xatəmi ilə görüşmüş, həmçinin İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xamenei və digər yüksək vəzifəli rəsmilərlə danışıqlar aparmışdır. Görüşlərdə əsas diqqət iqtisadi, enerji, nəqliyyat, ticarət və sərhəd əməkdaşlığı sahələrinə yönəlmişdi. Həmçinin, regional təhlükəsizlik məsələləri, Xəzər dənizinin hüquqi statusu və beynəlxalq siyasətə dair ortaq mövqelər müzakirə olunmuşdur.
Səfər zamanı iki ölkə arasında bir sıra sənədlər imzalanmış, o cümlədən ticarət və iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi, sərmayə qoyuluşu və gömrük əməkdaşlığına dair razılaşmalar əldə olunmuşdur. Səfər Azərbaycan ilə İran arasında strateji tərəfdaşlığın möhkəmləndirilməsinə, eləcə də regionda sabitliyin və inkişafın təmin olunmasına mühüm töhfə vermişdir.
İlham Əliyevin bu səfəri həm də Azərbaycan-İran münasibətlərində yeni mərhələnin başlanğıcı kimi qiymətləndirilir. İki ölkə rəhbərləri xalqlar arasında tarixi və mədəni bağların əhəmiyyətini vurğulamış, bu əlaqələrin gələcəkdə daha da dərinləşdiriləcəyini ifadə etmişlər.
Səfərin məqsədi və siyasi kontekst: 2005-ci ilin yanvarında Prezident İlham Əliyevin İran İslam Respublikasına etdiyi bu rəsmi səfər Azərbaycan-İran münasibətlərində mühüm mərhələ hesab olunur. Bu, İlham Əliyevin prezident kimi İrana ilk səfəri idi və tərəflər arasında əlaqələrin dərinləşdirilməsi məqsədi daşıyırdı. Həm regionda, həm də beynəlxalq aləmdə cərəyan edən proseslər fonunda bu səfər xüsusilə önəmli idi.Səfər, iki qonşu və dost ölkə arasında siyasi dialoqun intensivləşməsi, iqtisadi və enerji əməkdaşlığının genişləndirilməsi, eləcə də mədəni və dini bağların möhkəmləndirilməsi istiqamətində atılmış strateji addım idi.
Görüşlər zamanı müzakirə olunan əsas mövzular:
• Azərbaycan–İran iqtisadi və ticarət əlaqələrinin inkişaf etdirilməsi
• Enerji sahəsində əməkdaşlıq (o cümlədən neft və qaz layihələri)
• Xəzər dənizinin hüquqi statusu
• Gömrük, nəqliyyat və tranzit sahələrində əməkdaşlığın gücləndirilməsi
• Sərhəd rayonlarında birgə layihələrin həyata keçirilməsi
• Regional təhlükəsizlik və beynəlxalq münasibətlər.
Leyla Həsənova,
YAP Xətai rayon təşkilatının Lütfizadə 6 ünvanında yerləşən ərazi partiya təşkilatının üzvü