BRICS+ (Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çinin və Cənubi Afrikanın birliyi, əlavə olaraq inkişaf etməkdə olan digər ölkələri də əhatə edən format) qlobal iqtisadiyyatda və beynəlxalq siyasətdə mühüm dəyişikliklərə səbəb ola biləcək bir platformadır. BRICS+ formatı dünya miqyasında şaxələndirilmiş bir iqtisadi sistemin yaradılması, inkişaf edən ölkələr arasında əməkdaşlığın artırılması və qlobal problemlərə birgə yanaşmaların inkişaf etdirilməsi baxımından perspektivlər vəd edir.
2024-cü ilin 24 oktyabr tarixində Kazan şəhərində keçirilən XVI BRICS Sammitinin “Outreach”/“BRICS+” formatının ilk plenar iclası beynəlxalq əlaqələrin gücləndirilməsi və inkişaf etməkdə olan ölkələrin birgə strateji əməkdaşlığının genişlənməsi baxımından önəmli bir platforma oldu. Bu tədbirdə Prezident İlham Əliyev çıxış edərək dövlətimizin BRICS+ çərçivəsindəki perspektivlərini, regional və qlobal məsələlərə yanaşmalarını və əməkdaşlıq imkanlarını vurğuladı.
XVI BRICS Sammitinin “Outreach” formatında keçirilən iclası BRICS ölkələri ilə digər inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında daha geniş dialoqun və əməkdaşlığın qurulmasına imkan yaratdı. Bu çərçivədə cənab İlham Əliyev Azərbaycanın regional sabitlik və iqtisadi inkişafda oynadığı rolu qeyd edərək bildirdi ki, ölkəmizin coğrafi mövqeyi, enerji resursları və nəqliyyat infrastrukturu onu beynəlxalq əməkdaşlıqda strateji mərkəz halına gətirir.
Dövlət başçısı Azərbaycanın BRICS+ platformasında iştirakı ilə bağlı ölkəmizin inkişafını dəstəkləyən bir neçə əsas prioriteti təqdim etdi. Prezident İlham Əliyev iqtisadiyyatın diversifikasiyası, qeyri-neft sektoru ilə bağlı investisiyaların artırılması, “yaşıl enerji” təşəbbüsləri və texnoloji innovasiyaların inkişaf etdirilməsi məsələlərini vurğuladı. Azərbaycan Prezidenti, BRICS+ çərçivəsində iqtisadi və siyasi məsələlərin müzakirə olunmasının, həmçinin iştirakçı ölkələr arasında dostluq və işbirliyinin güclənməsinin vacib olduğunu bildirdi.
Prezident İlham Əliyev qlobal təhlükəsizlik və enerji təminatı, iqlim dəyişikliyi, ərzaq təhlükəsizliyi və digər aktual məsələlərə də toxundu. O, bu problemlərin müzakirəsi üçün BRICS+ platformasının əhəmiyyətini vurğuladı və iştirakçı ölkələri birgə fəaliyyət göstərməyə dəvət etdi. Eyni zamanda, Azərbaycanın sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasında aktiv rol oynadığını, bölgədəki münaqişələrin həlli üçün konstruktiv yanaşmalar sərgilədiyini bildirdi.
Dövlətimizin başçısı XVI BRICS Sammitindəki çıxışı Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlər sistemindəki rolu və BRICS+ platformasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində irəliləyişlərə dair əhəmiyyətli bir mesaj oldu. Bu cür tədbirlər yalnız ölkələr arasında iqtisadi əlaqələri gücləndirmək deyil, eyni zamanda, qlobal müstəvidə sülh, təhlükəsizlik və inkişafın təmin edilməsi üçün də vacibdir. BRICS+ formatında müzakirələrin davamı iştirakçı ölkələr arasında dostluq münasibətlərinin və strateji əməkdaşlığın inkişafını təmin edəcək.
BRICS+ ölkələri arasında iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşməsi, ticarət mübadilələrinin genişlənməsi və investisiya axınının artırılması perspektivlərini ortaya qoyur. Bu, qlobal ticarət sistemində daha balanslı bir yanaşma təmin edə bilər və inkişaf etməkdə olan ölkələrin iqtisadi müstəqilliyini artırar. BRICS+ çərçivəsində maliyyə institutlarının yaradılması inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün maliyyə resurslarına daha asan çıxış imkanı təmin edə bilər. BRICS Bankı (Yeni İnkişaf Bankı) və digər regional maliyyə strukturları vasitəsilə layihələrin maliyyələşdirilməsi, infrastruktura yatırımların artırılması və inkişaf strategiyalarının reallaşdırılması mümkündür.
BRICS+ ölkələri arasında texnoloji əməkdaşlıq innovasiyaların inkişafı və bilik mübadiləsi üçün geniş imkanlar açır. Xüsusilə, yaşıl enerji, informasiya texnologiyaları, biotexnologiya və digər sahələrdə birgə layihələrin həyata keçirilməsi iştirakçı ölkələrin iqtisadiyyatlarını modernləşdirməyə kömək edə bilər. BRICS+ platforması, həmçinin ölkələr arasında sosial və mədəni mübadilələri təşviq edir. Bu, xalqlar arasında daha yaxşı anlaşma, dostluq və əməkdaşlıq üçün zəmin yarada bilər. Təhsil, mədəniyyət, turizm və idman sahələrindəki birgə layihələr iştirakçı ölkələrin arasında bağların güclənməsinə töhfə verəcəkdir.
BRICS+ ölkələri iqlim dəyişikliyi, qida təhlükəsizliyi, səhiyyə və digər qlobal məsələlərin həllində birgə yanaşmaları inkişaf etdirə bilərlər. Bu cür müzakirələr beynəlxalq təşkilatlarda daha aktiv iştirak və inkişaf etməkdə olan ölkələrin maraqlarının müdafiə olunması üçün mühüm bir platformadır. BRICS+ formatı iştirakçı ölkələr arasında siyasi dialoqun gücləndirilməsi, qlobal təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirəsi və birgə strateji yanaşmaların inkişaf etdirilməsi üçün mühüm bir platforma təmin edir. Bu, münaqişələrin həllinə kömək edə və dünya miqyasında sülhün bərqərar olmasına dəstək verə bilər.
BRICS+ formatının perspektivləri inkişaf etməkdə olan ölkələrin qlobal iqtisadiyyatda və beynəlxalq siyasətdə daha aktiv rol oynamaq imkanlarını artırır. Bu cür əməkdaşlıq, həmçinin dünya miqyasında daha ədalətli və balanslı bir müstəvinin yaradılmasına töhfə verə bilər. Bu ölkələrin birgə fəaliyyətləri regional və qlobal müstəvidə mühüm dəyişikliklərə səbəb ola bilər ki, bu da beynəlxalq əlaqələrin daha müasir və dinamik inkişafını təmin etmiş olar.
Mahir Süleymanlı,
Milli Məclisin deputatı
