Tarix boyu bəzi insanlar qısa ömürlərinə baxmayaraq əldə etdikləri möhtəşəm uğurlarla dünyanın hər yerində ilham qaynağı olublar. Həyatlarını qısa müddət ərzində intensiv şəkildə yaşayıb, geridə qalıcı bir miras qoyan bu xüsusi insanlar elmdən sənətə, siyasətdən idmana qədər geniş bir sahədə təsir göstəriblər.

Budur, həyatlarını sürətli bir şəkildə yaşayıb, bütün bəşəriyyət tarixinə işıq tutan dahilər:

Volfqanq Amadey Motsart

Klassik musiqinin ən böyük dahisi olaraq tanınan avstriyalı bəstəkar Volfqanq Amadey Motsart 35 illik ömrünə 626 əsər sığışdırmışdır. Doğulduğu Salzburq şəhərində musiqi ilə iç-içə bir mühitdə formalaşıb. Motsartın həyatı qısa olsa da, musiqi tarixinə dərin təsir göstəribdir. Motsartın bəstələri geniş bir çeşidi əhatə edir: simfoniya, konçerto, kamar musiqisi, opera və s. Onun yaradıcılığı musiqi dünyasında inqilab yaradıb, melodik zənginlik və struktur mükəmməlliyi ilə tanınıbdır. Bu geniş repertuar arasında ən məşhur əsərləri "Yupiter simfoniyası", "Don Giovanni", "Köln konçertosu" və "Saraydan qız" operasıdır.

Motsartın həyatına dair mühüm xüsusiyyətlərdən biri də onun gənclik dövründəki istedadıdır. 5 yaşında ilk musiqi əsərlərini bəstələyə bilən Motsart müasir musiqi texnikalarını inkişaf etdirərək qısa müddət ərzində musiqi sahəsində əvəzsiz bir yer qazandı. Onun musiqisi yalnız dövrünün deyil, gələcək nəsillərin də təsirlənməsinə səbəb olmuşdur.

Nikolay Dobrolyubov

Rusiya ədəbiyyatında və fəlsəfəsində mühüm bir şəxsiyyət olan tənqidçi və yazıçı Nikolay Dobrolyubov 25 yaşında dünyasını dəyişib. Onun işləri xüsusilə sosial və ədəbiyyat tənqidindəki yanaşmaları ilə tanınır.

Dobrolyubov xüsusən Rusiyanın sosial və siyasi məsələlərinə dair dərin təhlilləri ilə məşhurdur. Onun ən tanınmış işlərindən biri "Müasir Rusiya" adlı məqaləsidir. Bu məqalədə o, Rusiya cəmiyyətindəki əsas problemləri və sosial ədalətsizliyi geniş şəkildə araşdırıbdır. Eyni zamanda, Dobrolyubov rus ədəbiyyatının inkişafına töhfə verib. Xüsusilə Aleksandr Qrin və N. V. Qoqol kimi yazıçılara dəyərli tənqidlər yazıbdır.

Dobrolyubovun düşüncələri və yazıları rus intellektual həyatına dərin təsir göstəribdir. Onun sosial ədalət və siyasi dəyişikliklər mövzusundakı mövqeyi dövrünün digər mütəfəkkirlərinə də təsir edibdir. Ömrü qısa olmasına baxmayaraq onun ədəbiyyata və sosial məsələlərə təsiri böyük olub.

Mixail Lermontov

Rus ədəbiyyatının ən önəmli şairlərindən və romantizm dövrünün ən görkəmli nümayəndələrindən biri sayılan Mixail Lermontov 26 yaşında dueldə öldürülüb. Onun əsərləri dərin emosional təsir və sosial tənqidi ilə tanınır.

Lermontovun ən məşhur əsərlərindən biri "Bizim dövrün qəhramanı" romanıdır. Bu əsər 19-cu əsr Rusiyanın cəmiyyətinin sosial və mənəvi vəziyyətini dərin təhlil edir. Lermontovun poeziyası isə onun romantik dünyagörüşünü və şəxsi mübarizələrini əks etdirir. "Şairin ölümü" və "Bəyaz qızılgül" kimi şeirlər onun poetik üslubunun və tematik genişliyinin yaxşı nümunələridir.

Lermontov yaşadığı dövrün sosial ədalətsizliklərinə qarşı olan qətiyyətli münasibəti ilə tanınır və onun əsərləri Rusiyanın ədəbiyyat tarixində əhəmiyyətli bir yer tutur. Onun yazıları romantik idealizm və realist tənqid arasında bir körpü rolunu oynayaraq ədəbiyyat tarixində dərin izlər qoyub. Lermontovun yaradıcılığı onun zamanına və sonrakı dövrlərə dair böyük təsirə malikdir.

Otto Veyninger

Avstriyalı filosof və yazıçı Otto Veyninger 23 yaşında intihar edib. Əsasən "Cinsiyyət və xarakter" adlı əsəri ilə tanınır. Veyninger cinsiyyət, şəxsiyyət və insan təbiəti haqqında dərin və bəzən mübahisəli fikirləri ilə diqqət çəkib.

Veyningerin fəlsəfi yanaşmaları o dövrün sosial və elmi mühitinə təsir edibdir. "Cinsiyyət və xarakter" əsərində o, cinsiyyətlər arasındakı fərqləri, kişilik və qadınlıq anlayışlarını, cəmiyyətin bu mövzulara münasibətini dərindən təhlil edir. Veyningerin fəlsəfi yanaşmaları psixologiya, fəlsəfə və ictimai elmlər arasında bir körpü rolunu oynayır.

Veyningerin düşüncələri onun həyatına dair mübahisəli bir reputasiya qazanmasına səbəb olmuşdur. Onun həyatı və əsərləri 20-ci əsrin başlanğıcında cəmiyyətin və ədəbiyyatın müxtəlif aspektlərini əks etdirir.

Silviya Plat

Psixi sağlamlıq problemləri ilə mübarizə aparan amerikalı şair və yazıçı Silviya Plat 30 yaşında  intihar edərək həyatına son qoyub. O, 20-ci əsrin ən əhəmiyyətli şairlərindən biri olaraq tanınır və xüsusilə "The Bell Jar", "Ariel" kimi əsərləri ilə məşhurdur.

Platın şeirləri şəxsi iztirab, psixoloji mübarizə və daxili çəkişmələrlə əlaqəlidir. Onun poetik üslubu qaranlıq və intensiv təsvirlər, mükəmməl metaforalar və səmimi emosional ifadələrlə xarakterizə olunur. Platın "Ariel" adlı şeir kitabı onun ən tanınmış əsərlərindən biridir və şeirlərindəki dərinlik və yenilikçilik ilə yüksək qiymətləndirilir.

Platın "Zəng küpü" romanı onun şəxsi təcrübələrindən və psixoloji problemlərindən ilhamlanmışdır. Kitab bir gənc qadının psixoloji mübarizəsini və cəmiyyətin ona necə münasibət göstərdiyini təsvir edir.

Platın əsərləri onun daxili dünyasını və müasir qadınların qarşılaşdığı problemləri əks etdirərək onun ədəbiyyat tarixindəki əhəmiyyətini artırıbdır.

Vinsent Van Qoq

Hollandiya mənşəli postimpresyonist rəssam və müasir sənətin ən təsirli şəxslərindən biri olaraq tanınan Vinsent van Qoq 37 yaşında intihar edərək həyatına son qoyub. Lakin onun sənəti ölümündən sonra geniş tanınıb və böyük bir təsir yaradıbdır. Onun əsərləri ifadəçilik, rəng və forma ilə təcrübə aparıb və 20-ci əsr sənətinə böyük təsir göstəribdir.

Onun yaradıcılığı canlı rənglər, dinamik fırça işləri və duyğusal dərinliyi ilə məşhurdur.

Van Qoqun ən tanınmış rəsm əsərləri arasında "Ulduzlu gecə", "Günəşli çiçəklər", "Gecə kafe terrası" və "Öz portreti" daha məşhurdur. Bu rəsm əsərləri onun sənətindəki rəng istifadə etmə forması, təbii mənzərə və insan emosiyalarını təsvir etməkdəki ustalığı ilə seçilir.

Ceyms Din

Ceyms Din amerikalı aktyor və mədəni ikonadır. Qısa ömürlü kariyerasında onun performansları və fərdi stili müasir pop mədəniyyətində dərin izlər buraxıb.

Ceyms Din "Səbəbsiz üsyançı", "East of Eden" və "Giant" filmləri ilə məşhurlaşıb. Onun aktyorluq qabiliyyəti qısa ömürlü kariyerasında böyük bir təsir yaratdı. Ceyms Dinin təbii və çox emosional performansları gənclərin ümumi mübarizələrini, daxili çətinliklərini təsvir etməkdə mükəmməl bir nümunə oldu.

Aktyor 24 yaşında avtomobil qəzasında həlak olub. Ölümü onun mədəni ikon statusunu daha da artırdı. Ceyms Dinin həyat və karyerası 1950-ci illərin Amerika pop mədəniyyətində əhəmiyyətli bir rol oynadı və bu gün hələ də müasir sənət və mədəniyyət üçün ilham mənbəyidir.

Nigar Orucova, “İki sahil”