Xarici siyasəti ilə xalqlararası əməkdaşlığı gücləndirən, dünyada südhə, sabitliyə töhfə verən Azərbaycan nümunəvi dövlətdir
Qloballaşan müasir geosiyasi şəraitdə prinsipial, ardıcıl xarici siyasəti ilə maraq doğuran Azərbaycan diplomatiyasının uğurları güclü liderin planlaşdırdığı konseptual strategiyanın məntiqi nəticəsidir. Yaxın keçmişə təsadüf edən Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi dövründə qazanılan uğurların, təsisatda həyata keçirilən islahatların dəstəklənməsi Azərbaycan diplomatiyasının qələbəsi kimi dəyərləndirilir. 30 il Ermənistanın işğalı altında qalan torpaqlarımızın azad edilməsi, suverenliyimizin tam bərpası, Vətən müharibəsində qazandığımız Zəfər əsası Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan, Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin eyni qətiyyətlə davam etdirdiyi düşünülmüş diplomatik səylərin nəticəsidir. Müasir dünyamızını siyasi masasında aktuallığını qoruyan qlobal problemlərin həlli üçün müzakirələrin nadir sabit ölkələrdən sayılan, illərdən bəri siyasi, iqtisadi, humanitar platforma kimi tanınan Azərbaycanda keçirilməsi bu həqiqəti təsdiqləyən reallıqlardandır. Şərq-Qərb, Şimal-Cənub marşrutlarının üstündə yerləşən, Avropa İttifaqının əsas enerji mənbəyi kimi qitə dövlətlərinin doqquzu ilə strateji əməkdaşlıq sazişi imzalayan, İtaliya, Macarıstan, Rumıniya, Bolqarıstan, Polşa və Pribaltika ölkələri ilə əlaqələrini qarşılıqlı etimad əsasında davam etdirən Azərbaycanın diplomatik uğurları dəstəklənən güclü siyasi iradənin məntiqi nəticəsidir. 2020-ci il noyabrın 8-də Şuşanın işğaldan azad edilməsi ilə özünü doğruldan, bu gün də nümunə göstərilən Azərbaycan diplomatiyasının keçdiyi yol uğurla nəticələndi. Keşməkeşli, möhkəm siyasi iradə, qətiyyət, hadisələrə düzgün baxış tələb edən bu yolla irəliləmək asan olmadı.
Rusiya Federasiyasının Soçi şəhərində «Valday» Beynəlxalq Diskussiya Klubunun XVI illik toplantısında, Aşqabadda MDB Dövlət Başçıları Şurasının məhdud tərkibdə iclasında, Qoşulmama Hərəkatının Bakıda keçirilən Zirvə görüşlərində, Münxen Təhlükəsiz konfranslarında, «Şərq Tərəfdaşlığı» sammitlərində Ümumdünya İqtisadi forumlarında məntiqli, reallığa əsaslanan çıxışları ilə Ermənistanın təcavüzkarlıq siyasətini tutarlı faktlarla, siyasətçi qətiyyəti ilə açıqlayan, Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyana dərs verən Prezident İlham Əliyev siyasi iradəsini «Qarabağ Azərbaycandır və nida işarəsi !» məntiqi, diplomatik uğurları ilə təsdiqlədi. Ermənistanın faşist ideologiyasını, Azərbaycana qarşı etnik təmizləmə, dövlət terrorizmi və işğalçılıq siyasətini diplomatik dillə ifşa etdi.
Ötən ilin oktyabrında keçirilən Qranada görüşü ərəfəsində sərgilənən mövqe Azərbaycan diplomatiyasının, dövlət başçımızın liderlik qətiyyətinin daha bir nümunəsi oldu. Prezident İlham Əliyev «Fransanın iştirak etdiyi heç bir format Azərbaycan üçün məqbul deyil, Bakı belə platformada iştirak etməyəcək» sözləri ilə mövqeyini ortaya qoydu. «Biz rəsmən bəyan etdik, artıq düzgün, yaxud münasib hesab etmirik ki, Fransanın hər hansı bir nümayəndəsi Ermənistanla Azərbaycan arasında normallaşma prosesində iştirak etsin. Buna görə, bu məxsusi səbəbə görə mən Qranadaya getmədim» söyləyən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanla təzyiq, təhdid dili ilə danışmağın mümkün olmadığını növbəti dəfə sübut etdi.
2020-ci ilin yanvar ayında Ümumdünya İqtisadi Forumu çərçivəsində «Strateji baxış: Avrasiya»” mövzusunda keçirilən panel iclasında iştirak edən Prezident İlham Əliyevin moderatorun «Avrasiyada indi böyük qüvvələr yerləşib, bir tərəfdən Rusiya, o biri tərəfdən Çin. Azərbaycanın Prezidenti kimi Siz birinci növbədə kimə zəng edərsiniz - Moskvaya, yoxsa Pekinə?” sualına dövlət başçımızın «Bakıya!» cavabı Azərbaycanın heç bir dövlətin təsiri altında olmadığını, müstəqilliyimizi təsdiqləməklə dövlət başçımızın diplomatiyada qazandığı səriştəsinin ifadəsi idi. Vətən müharibəsi ərəfəsində və hərbi əməliyyatların davam etdiyi günlərdə Prezident İlham Əliyevin «Əl-Cəzirə», «Əl-Ərəbiyə», «TRT Haber”», «Pervıy Kanal», «CNN Türk», «Euronews», «CNN International», «Sky News», «RBK», «Haber Global», «Haber Türk», «NTV» və digər xarici KİV-lərə müsahibələrinin hər biri, təxribat xarakterli suallarla bağlı məntiqli, düşünülmüş cavabları Azərbaycan diplomatiyasının, Lider qətiyyətinin, siyasi iradəsinin beynəlxalq aləmə təqdimatı idi.
Bu günlərdə ADA Universitetində «COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış» mövzusunda beynəlxalq forum iştirakçılarının sualların dünyada baş verən hadisələr fonunda təhlil edən Prezident İlham Əliyev məntiqli açıqlamaları ilə siyasətçiləri belə təəccübləndirdi.
NATO-nun ən böyük tərəfdaşlarından olan, dünyanın güclü orduları arasında fərqlənən Türkiyə ilə əməkdaşlıq ölkəmizin diplomatiya sferasında ilk sırada yer alır. Dünya birliyindəki aparıcı rolunu İkinci Qarabağ müharibəsində qazandığı Zəfəri ilə əbədilik möhürləyən, dünyada sülh və ədalətin təmin olunması istiqamətində davam etdirdiyi siyasətə sadiqliyini beynəlxalq hüquq normalarına etimadı, COVID-19 pandemiyası dövründə humanitar təşəbbüsləri ilə zəif inkişaf etmiş ölkələrə dəstəyi ilə təsdiqləyən Azərbaycan etibarlı tərəfdaş olduğunu üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirməklə bir daha sübüt etdi.
Türk dövlətlərinin birlik və həmrəyliyi naminə rəsmi Ankara ilə birgə addımlayan, eyni mövqe göstərən Azərbaycanın Türk Dövlətləri Təşkilatının formalaşmasındakı rolu danılmazdır. Qarabağ münaqişəsini öz gücünə həll edən, bölgədə əməkdaşlıq formatının bərpası üçün liderlik rolunu əsl Liderə xas inamla yerinə yetirən, Cənubi Qafqazın ən güclü dövlətinə çevrilən ölkəmizlə bağlı zərb-məsələ çevrilən «Narahat dünyamızda Azərbaycan kimi dövlətlərin çalışmalarına ehtiyac var» deyimi ölkəmizin xarici siyasətinin uğurlarını təsdiqləyən reallıqdır. Türk Dövlətləri Təşkilatının güclənməsi və nüfuzunun artmasında xüsusi rolu olan Prezident İlham Əliyev mühüm beynəlxalq tədbirlərdə Ermənistanın işğalçılıq siyasətini ifşa edərək təcavüzkarın faşist ideologiyası yürütdüyünü və terrorizmi dövlət səviyyəsində dəstəklədiyini bütün dünyaya bəyan etmişdir. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra 2020-ci il dekabrın 10-da Bakının Azadlıq meydanında Qələbəyə həsr olunmuş Zəfər paradında Prezident İlham Əliyevin türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla qoşa dayanması, Şuşada Müttəfiqlik Bəyannamənin imzalanması türk həmrəyliyinin sarsılmazlıq ifadəsi kimi tarixə yazıldı.
Ötən ay Brüsseldə keçirilən Ermənistan-Avropa İttifaqı (Aİ)-ABŞ formatında görüşdən əvvəl və sonra ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinkenin, və Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula Fon der Lyayenin Prezident İlham Əliyevə zəng etmələri bölgədə siyasi sabitliyin pozulmasına yönələn bu addımdan narahatlığını bildirən rəsmi Bakı ilə hesablaşmaq idi. Azərbaycanın qətiyyətli mövqeyi, görüş öncəsi ortaya qoyulan sərt reaksiya ABŞ və Avropa İttifaqını geri addım atmağa, ən azından rəsmi Bakının maraqlarına uyğun açıqlamalar verməyə vadar etdi.
Bu günlərdə Slovakiyanın Baş naziri Robert Fitsonun Azərbaycana rəsmi səfəri və səfər çərçivəsində mühüm sənədlərin imzalanması iki ölkə arasında əməkdaşlığa verilən böyük önəmin təcəssümü idi. Səfər çərçivəsində iki ölkə arasında tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamənin, müdafiə sənayesi ilə bağlı sənədlərin imzalanması, Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm rola malik ötən il imzalanmış «Həmrəylik Halqası»na uyğun doqquzuncu qitə dövləti olan Slovakiyaya təbii qazın ixracı iqtisadi əməkdaşlığı daha da gücləndirəcək. Ağdamın Qərvənd kəndinin yenidən qurulmasının Slovakiya şirkəti tərəfindən icra ediləcəyi ilə bağlı təşəbbüs xalqımız tərəfindən yüksək dəyərləndirilir.
«Siz suverenliyə gəldikdə nümunə ölkəsiniz. Suveren mövqe və fikirlərə gəldikdə, mən hər zaman belə ölkələri yüksək qiymətləndirirəm. Siz ədalətsizliyə sinə gərirsiniz» söyləyən. Robert Fitsonun Prezident İlham Əliyevə söylədiyi «Siz beynəlxalq hüququ müdafiə edən şəxsiyyətsiniz. Siz praqmatik şəxsiyyətsiniz və Sizin xarici siyasətiniz təkcə bir istiqamətdə köklənməyib. Siz ərazi bütövlüyünün nə dərəcədə vacib olduğunu çox gözəl bilirsiniz. Bununla yanaşı, Avropa İttifaqının üzvü olan ölkənin nümayəndəsi kimi deyə bilərəm ki, Avropa İttifaqı ara-sıra digərlərinə təlimat verməyi xoşlayır. Mən isə siyasi təcrübəmdə heç vaxt heç bir ölkənin daxili işlərinə qarışmamağa üstünlük verirəm» sözləri ikili standartlara qarşı mübarizliyi ilə fərqlənən dövlət başçımızla həmrəylik nümunəsi, ölkəmizin xarici siyasətinə beynəlxalq səviyyədə dəstək idi. Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında körpü olmağa, ölkəmizlə bağlı obyektiv vəziyyəti Aİ-yə təqdim etməyə hazır olduğun bildirən Baş nazir xüsusilə hərbi sahədə əməkdaşlığa böyük önəm verdiyini də vurğuladı.
Son illərdə Balkan ölkələri, xüsusilə də Bolqarıstanla əməkdaşlığı gücləndirən Azərbaycanla bu ölkə arasındakı dinamizm aydın hiss olunur. Həmişə rəsmi Bakının haqq işinə dəstək olan Bolqarıstanın Ayrı-seçkiliyə Qarşı Müdafiə Komissiyasının sədri Ana Cumalıyevanın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Ağdama səfəri, işğaldan azad edilən Şərqi Zəngəzur, Qarabağ iqtisadi zonalırında erməni vandallarının törətdikləri vəhşilikləri seyr etməsi xalqımızla həmrəylik nümunəsi idi. Qarşılıqlı səfərlər çərçivəsində keçirilən görüşlərdə, aparılan səmimi dialoqlarda, imzalanan strateji tərəfdaşlıq haqqında Birgə Bəyannamədə əməkdaşlığın yeni istiqamətləri əks olunub. «Sözsüz ki, enerji sahəsi ölkələrimiz arasında tərəfdaşlığın özəyini təşkil edir. Azərbaycan hazırda Bolqarıstanın enerji təhlükəsizliyində böyük rola malikdir. 2023-cü ildə 1 milyard 250 milyon kubmetr Azərbaycan qazı bu ölkəyə nəql olunub. Bu il isə bunun 1,5 milyard kubmetr təşkil edəcəyi proqnozlaşdırılır. Təbii ki, bu da yüksək göstəricidir» söyləyən Prezident İlham Əliyev bolqarıstanlı həmkarı Rumen Radevin ölkəmizə budəfəki səfərinin nəticələrinin daha uğurlu olacağını, strateji tərəfdaşlığın gücləndirilməsini, texnoloji innovasiya və digər sahələrə aid sənədlərin imzalanmasını qarşılıqlı etimadın təzahürü adlandırdı.
Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə açılan interkonnektorun əhəmiyyətini, Yunanıstanla Bolqarıstan arasında qaz şəbəkəsindən istifadəni, beləliklə, Cənub Qaz Dəhlizinin Mərkəzi və Şərqi Avropaya birləşməsini Avropa Komissiyasının siyasətinə uyğun adlandıran Rumen Radev Avropa İttifaqı-Azərbaycan strateji tərəfdaşlıq Sazişini, ölkəmizin enerjinin şaxələndirilməsi və mənbələrin təhlükəsizliyi ilə bağlı diplomatiyasında iştirakından məmnunluğunu ifadə etdi.
Vurğuladı ki, «Həmrəylik Halqası» layihəsi ilə bağlı Memorandumun imzalanması ilə Bolqarıstan, Rumıniya, Macarıstan, Slovakiya və SOCAR-ın imkanlarının səfərbərliyi regionun təhlükəsizliyi üçün vacibdir.
Göründüyü kimi, dünya siyasətində siyasi, iqtisadi, hərbi, enerji, nəqliyyat layihələri ilə əməkdaşlıq formulu yaradan Azərbaycan
uğur diplomatiyası ilə qitələri birləşdirir, sülhə, əmin –amanlığa töhfələr verir.
Xuraman İsmayılqızı, «İki sahil»
