Azərbaycanın cənub-qərbində, Qarabağ bölgəsinin ətəyində yerləşən Füzuli rayonu təbii-coğrafi mövqeyi, iqlimi, zəngin torpaq və su ehtiyatları ilə ölkəmizin mühüm ərazilərindən biridir. Rayon 1948-ci ildə yaradılmış, qərbdə Xocavənd, şimalda Xankəndi və Ağdam, şərqdə Beyləqan və Cəbrayıl, cənubda isə İran İslam Respublikası ilə sərhəddə yerləşir.

Füzuli rayonu əsasən dağətəyi və düzənlik sahələrdən ibarətdir. Ərazinin qərb hissəsi Qarabağ silsiləsinin dağlıq zonası ilə, şərq hissəsi isə Kür–Araz ovalığının məhsuldar düzənlikləri ilə əhatələnir. Bu mövqeyə görə rayonun iqlimi də müxtəlifdir: dağlıq ərazilərdə mülayim soyuq, düzənliklərdə isə isti və quru iqlim hökm sürür.

Rayonun əsas çayı Qondələnçaydır. O, Qarabağ silsiləsindən başlanaraq rayon ərazisini şərqdən qərbə doğru axır və Kür çayına qovuşur. Qondələnçayın qolları olan Köndələnçay və Gəcərçay rayonun su ehtiyatlarını formalaşdırır, kənd təsərrüfatında suvarma işlərinin əsas mənbəyini təşkil edir.

Füzuli torpaqları çox münbitdir. Burada əsasən boz-qəhvəyi və dağ-şabalıdı torpaq tipləri yayılmışdır. Əkinçiliyin əsas sahələri taxılçılıq, üzümçülük və bostançılıq olmuşdur. Rayonun iqlimi və torpağı həm də bağçılıq və heyvandarlığın inkişafı üçün əlverişlidir.

Təbii landşaft baxımından Füzuli çox zəngindir. Burada meşəlik sahələr, təbii bulaqlar, yaşıl yamaclar və qədim təbiət abidələri vardır. Rayonun dağətəyi hissəsində yerləşən Arazboyu düzənliklər qədimdən insanların məskunlaşdığı və kənd təsərrüfatı ilə məşğul olduğu ərazilərdir.

Füzuli həm də zəngin yeraltı sərvətləri ilə seçilir. Burada tikinti materialları yataqları – qum, gil və əhəngdaşları mövcuddur. Bu resurslar rayonun bərpası və inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

2020-ci ildə torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsindən sonra Füzuli yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Rayonun coğrafi mövqeyi və təbii potensialı onun gələcəkdə bölgənin iqtisadi və sosial mərkəzlərindən birinə çevriləcəyinə ümid yaradır. Burada salınan Füzuli Beynəlxalq Hava Limanı isə regionun strateji və coğrafi əhəmiyyətini daha da artırıb.

Füzuli torpağı bu gün həm coğrafi, həm də mənəvi baxımdan Azərbaycanın dirçəliş simvoluna çevrilib. Təbiətin gözəlliyi ilə insanın əzmi birləşərək bu diyarı yenidən yaşadan, onun qədim adını ucaldan yeni bir Füzuli yaradır.

Aynur Qənbərova,
263 №li tam orta məktəbin müəllimi,
YAP Xətai rayon təşkilatının General Mehmandarov küçəsi 78 ünvanında yerləşən ərazi partiya təşkilatının sədr müavini