19 noyabr 2024 15:14
154

Təmiz içməli suya çıxış ekoloji tarazlığın saxlanılması üçün vacibdir - Zaur Mikayılov

Təmiz içməli suya çıxış yalnız əsas insan hüququ deyil, eyni zamanda ictimai sağlamlığın qorunması və ekoloji tarazlığın saxlanılması üçün vacibdir.

“İki sahil” xəbər verir ki, bunu Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin (ADSEA) sədri Zaur Mikayılov bu gün COP29 çərçivəsində keçirilən “İqlim Dəyişikliyi ilə Mübarizə: Azərbaycanda Dayanıqlı Su Həlləri və Davamlı Gələcək” tədbirində çıxışı zamanı bildirib.

Onun sözlərinə görə, hər bir sahədə su davamlı inkişafın təməl daşıdır: “Su resursları kənd təsərrüfatı məhsuldarlığının əsasıdır və milyonlarla insanın ərzaq təhlükəsizliyini təmin edən suvarma sistemlərini dəstəkləyir. Bundan əlavə, su enerji istehsalında, sanitariya sistemlərində və cəmiyyəti yaxşılaşdıran iqtisadi fəaliyyətlərdə mühüm rol oynayır. Buna görə də davamlı inkişaf üçün səylər dayanıqlı su resurslarının əlçatanlığı, keyfiyyəti və səmərəli idarəçiliyi ilə ayrılmaz şəkildə bağlıdır”.

Agentlik sədri bildirib ki, Azərbaycan bu sahədə mühüm addımlar atıb və Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə dair könüllü hesabatlar təqdim etmiş ölkələrdəndir: “Təqribən 10 ildir ki, Azərbaycanda Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Koordinasiya Şurası fəaliyyət göstərir. Bu uzunmüddətli öhdəlik davamlı su idarəçiliyinin milli inkişaf strategiyasına inteqrasiyasına dair Azərbaycanın iradəsini nümayiş etdirir və oxşar problemlərlə üzləşən digər ölkələr üçün nümunə rolunu oynayır. Su həyatın təməlidir, hər bir ekosistem, iqtisadiyyat və cəmiyyət üçün əsasdır. Onun əlçatanlığı, keyfiyyəti və səmərəli idarə olunması davamlı və dayanıqlı gələcək qurmaq istiqamətində atdığımız səylərlə sıx bağlıdır, xüsusilə iqlim təsirlərinin artdığı dövrdə”.

Z. Mikayılov qeyd edib ki, iqlim dəyişikliyi sürətlənir və su təhlükəsizliyinə misilsiz çağırışlar gətirir: “Qlobal temperaturun artması, yağıntı rejimlərinin dəyişməsi və ekstremal hava hadisələri şirin suyun əlçatanlığını sarsıdır, insan və təbii sistemlərə təhlükələr yaradır. Quraqlıqların artan tezliyi və şiddəti adaptasiya olunmuş və dayanıqlı strategiyaların zəruriliyini vurğulayır. Azərbaycan artan iqlim problemləri fonunda su resurslarını qorumaq üçün innovativ və qabaqcıl su idarəetmə texnologiyalarını tətbiq edib”.

O vurğulayıb ki, iqlim dəyişikliyi sərhəd tanımır və qlobal, regional əməkdaşlığa ehtiyac olduğunu bir daha göstərir: “Transsərhəd su resurslarının idarəçiliyi əməkdaşlığın faydalarını nümayiş etdirən güclü bir nümunədir. Bununla belə, Cənubi Qafqaz kimi bölgələr birgə idarəetmə ilə bağlı hidro-təhlükəsizlik boşluqları ilə üzləşir. Biz bütün regional dövlətləri transsərhəd su resurslarının birgə idarə edilməsinə və Cənubi Qafqaz su təhlükəsizliyini gücləndirəcək konkret addımlar atmağa çağırırıq”.

Azərbaycanın dayanıqlı su idarəçiliyinə və iqlim davamlılığına dair öhdəliklərindən danışan ADSEA sədri qeyd edib ki, Azərbaycan Ceyranbatan su anbarında ultrafiltrasiya qurğusu, Pirşağıda müasir tullantı su təmizləyici qurğu inşa edib, SCADA sistemlərini tətbiq edib: “Azərbaycanın ilk Dövlət-Özəl Tərəfdaşlıq layihəsi olan Xəzər dənizinin suyun duzsuzlaşdırılması təşəbbüsü bu səylərin bariz nümunəsidir. İqlim dəyişikliyi reallıqları ilə üzləşərkən güclü su idarəçiliyini prioritetləşdirməliyik. Bugünkü tədbirlərimiz gələcək nəsillər üçün su resurslarının vəziyyətini müəyyən edəcək. Biz hər kəsi bu həyati resursu qorumaq üçün səylərimizi birləşdirməyə dəvət edirik. COP29 çərçivəsində gördüyümüz işlər gələcəkdə su təhlükəsizliyi üçün önəmli bir irs yaradacaq”.