İndi Ermənistan adlandırılan Qərbi Azərbaycan ərazisi ta qədimdən oğuz-türk yurdu olub. Bu torpaqlarda azərbaycanlılar min illərlə yaşayıblar. Ermənilər çar Rusiyası tərəfindən bu ərazilərə köçürüldükdən, xüsusilə Ermənistan adlı dövlət qondarıldıqdan sonra zaman-zaman soydaşlarımızın oradan qovulması hakmiyyət orqanlarının kütləvi qırğınlar törətməsi ilə xarakterizə olunan uzun və ağrılı bir proses olub. Ulu babalarımızın həmin ərazilərdə yaratdığı mədəni-mənəvi dəyərlər də vandalizmə məruz qalıb. Ermənilər bu ərazilərə gəldikdən sonra oradakı Azərbaycan izlərini yer üzündən silmək siyasəti yürüdüblər. Bizim tarixi abidələrimiz ya erməniləşdirilib, ya da tamamilə məhv edilib.

Qəhrəman Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qırx dörd günlük Vətən müharibəsində Qarabağı və Şərqi Zəngəzuru 30 illik işğaldan azad edərək ölkəmizin ərazi bütövlüyünü təmin etdi. 2023-cü ildə 24 saatlıq lokal antiterror tədbirləri ilə isə ölkəmizin suverenliyi bərpa edildi. 

Otuz ilə yaxın davam edən işğal dövründə xarabalığa çevrilmiş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bu gün özünün yeni inkişaf dövrünü yaşayır. İndi Qərbi Azərbaycana böyük qayıdış məsələsi bizim strateji hədəfimizdir. 

Qərbi Azərbaycandan zorla qovulan insanların öz doğma torpaqlarına qayıtmaları onların beynəlxalq hüquqa söykənən təməl haqqıdır.

Prezident İlham Əliyev noyabrın 3-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 80 illik yubileyinə həsr olunmuş yığıncaqdakı çıxışında bildirib ki, azərbaycanlılar yaşadıqları ölkələrin dövlətçiliyinə töhfələr verib və bu gün heç bir ölkədə soydaşlarımız heç bir dövlət üçün, heç bir xalq üçün problem yratmır və yaratmayacaq: “Azərbaycanlılar heç vaxt separatizm xəstəliyinə düçar olmamışlar. Bizim xalqımız yaşadığı ölkələrin dövlətçiliyinə töhfə verib və bu gün heç bir ölkədə azərbaycanlılar heç bir dövlət üçün, heç bir başqa xalq üçün problem yaratmır və yaratmayacaq. Ona görə azərbaycanlıların indiki Ermənistana qayıtması Ermənistan xalqını və dövlətini qorxutmamalıdır. Mən bunu artıq bir müddət bundan əvvəl demişəm. Biz öz tarixi torpaqlarımıza qayıtmalıyıq, tanklarla yox, avtomobillərlə qayıtmalıyıq. Bunu etmək üçün, əlbəttə ki, əsas vəzifə dövlətin üzərinə düşür”.

 “Azərbaycan xalqı böyük coğrafiyada yaşayıb və yaşayır. Təkcə onu demək kifayətdir ki, bizim hüdudlarımızın o tayında hər istiqamət üzrə Azərbaycan əhalisi yaşayır. Ermənistanda da yaşayıb, amma oradan qovulub. Amma əminəm ki, yenə də yaşayacaq” deyən dövlətimizin başçısının çıxışlarında Qərbi Azərbaycan məsələsi xüsusi yer tutur.

 Ölkə başçısı daim Qərbi Azərbaycanla bağlı fikirlərində tarixi ədalətin bərpası və azərbaycanlıların doğma yurdlarına dinc yolla qayıdış hüququnun təmin olunması baxımından mühüm siyasi mesajlar verir.

Dövlət başçısının bu mövzuda ardıcıl və prinsipial mövqeyi Qərbi Azərbaycan məsələsinin milli ideologiyanın tərkib hissəsinə çevrildiyinin əyani təsdiqidir. Dövlət səviyyəsində gündəmə gətirilməsi Qərbi azərbaycanlıların illərlə məruz qaldıqları ədalətsizliklərin aradan qaldırılması istiqamətində yeni mərhələnin başlanğıcıdır.

Qərbi Azərbaycan məsələsi artıq gənc nəslin milli kimliyinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Buna görə də bu istiqamətdə maarifləndirmə və beynəlxalq təbliğat işləri daha da gücləndiriləcək.

Ölkəmizin başçısının Qərbi Azərbaycan amalını eyni əzmlə davamlı vurğulaması hədəfləri konkretləşdirir. Prezident İlham Əliyev hələ 2022-ci ildə Qərbi Azərbaycan İcması ilə görüşündəki çıxışında bildirmişdi: “Bu gün azad edilmiş torpaqlarda yaşayırıq, qururuq, yaradırıq, dağıntıları aradan qaldırırıq və dünyaya göstərməyə çalışırıq ki, gəlin, baxın, gözlərinizi açın, bu vəhşilikləri törədən sizin sevimli erməni xalqıdır. Bu cinayətləri hansısa yad planetdən gələnlər yox, sizin sevimli və himayəniz altında olan erməni xalqı törədib, məscidləri dağıdıb, tarixi abidələri dağıdıb, qəbirləri dağıdıb, olmazın vəhşiliklər edib. Eynisini onlar Qərbi Azərbaycanda da ediblər. Sadəcə olaraq, dünya ictimaiyyəti bunu görmür, ya da ki, görmək istəmir. Necə ki, Qarabağda erməni vəhşilikləri faktiki olaraq heç kim tərəfindən təsdiqlənmirdi. Halbuki iki dəfə ATƏT-in faktaraşdırıcı missiyası o vaxt işğal altında olan torpaqlara göndərilmişdi. Ancaq onların məruzəsinə baxdıqda, yenə də ikili standartlar görürük. Bir tərəfdən, o vəhşilikləri, dağıntıları, qanunsuz məskunlaşmanı etiraf etməyə məcbur oldular, digər tərəfdən yenə də balanslı yanaşaraq işğalçı ilə işğala məruz qalanı necə deyərlər, bir müstəviyə qoydular. Ona görə Qərbi Azərbaycanda ermənilər tərəfindən törədilmiş dağıntılar mütləq dünya ictimaiyyətinə çatdırılmalıdır. Əminəm ki, Qərbi Azərbaycan İcması Azərbaycan dövlətinin dəstəyi ilə bunu edəcək”.

Bəli, öz tarixi torpaqlarına qayıtmaq soydaşlarımızın tarixi-mənəvi və insani haqqıdır. Hazırda uzunmüddətli deportasiya siyasətinin qurbanı olmuş Qərbi Azərbaycandan olan soydaşlarımızın da doğma yurdlarına dönməsi istiqamətində ciddi iş aparılır. Ölkə başçısı daim vurğulayır ki, Qərbi azərbaycanlıların dədə-baba torpaqlarına qayıtması onların hüququdur. Azərbaycan dövləti əlindən gələni edəcək ki, Qərbi Azrbaycandan olan soydaşlarımızın hüquqları bərpa olunsun. Ölkəmizin başçısının bildirdiyi kimi, gün gələcək Qərbi azərbaycanlılar böyük coşqu və həvəslə öz doğma torpaqlarına qayıdıb orada yaşayacaqlar.

Zahid Rza, “İki sahil”