Azərbaycan Respublikası ilə Özbəkistan Respublikası arasında münasibətlər tarix, dil, mədəniyyət, din və ortaq milli-mənəvi dəyərlər üzərində qurulmuşdur. Hər iki ölkə müstəqillik əldə etdikdən sonra münasibətləri strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə qədər inkişaf etdirərək, regional sabitliyə, əməkdaşlığa və qarşılıqlı dəstəyə töhfə veriblər.Azərbaycan və Özbəkistan xalqları əsrlər boyu ortaq türk köklərinə malik olmuş, İpək Yolu vasitəsilə ticarət, elm və mədəniyyət sahələrində əlaqə saxlamışlar. Ədəbiyyat, musiqi, incəsənət və elmdə bu yaxınlıq bu gün də iki xalqın bir-birini anlayışla və yaxınlıqla qəbul etməsinə səbəb olur.
Mədəni əlaqələr çərçivəsində hər iki ölkədə qarşılıqlı mədəniyyət günləri, sərgilər, konsertlər, konfranslar keçirilir. Nizami Gəncəvi, Nəvai, Füzuli, Bəhmənyar kimi böyük şəxsiyyətlərin irsi hər iki xalqın ortaq mənəvi sərvətidir.
Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında diplomatik münasibətlər 1995-ci ildə qurulmuşdur. Bu müddət ərzində ölkələr arasında yüksək səviyyəli siyasi dialoq formalaşmışdır. Prezidentlər İlham Əliyev və Şavkat Mirziyoyevin qarşılıqlı səfərləri və imzaladıqları sənədlər strateji əməkdaşlığın dərinləşdiyini göstərir.2021-ci ildə imzalanan Şuşa Bəyannaməsi Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində əməkdaşlığın yeni mərhələsini təsdiqlədi. Azərbaycan və Özbəkistan bu təşkilatda birgə çıxış edərək, Türk dünyasının birliyinə və inteqrasiyasına töhfə verirlər.
Özbəkistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini daim dəstəkləyib. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpası prosesində Özbəkistan Füzuli şəhərində məktəb inşa etməklə qardaş dəstəyini bir daha nümayiş etdirib.İkitərəfli iqtisadi münasibətlər getdikcə genişlənir. Müxtəlif sahələrdə – enerji, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat-logistika, sənaye və tekstil sahələrində əməkdaşlıq inkişaf etdirilir. Hər iki ölkə arasında Ticarət-iqtisadi əməkdaşlıq üzrə birgə hökumətlərarası komissiya fəaliyyət göstərir.
Son illərdə ticarət dövriyyəsi sürətlə artmış, birgə müəssisələrin sayı çoxalmışdır. Azərenerji və Uzenergo arasında əməkdaşlıq, nəqliyyat dəhlizlərinin birgə istifadəsi, Transxəzər Orta Dəhliz layihəsində qarşılıqlı maraqlar bu münasibətlərin iqtisadi potensialını əks etdirir.
Azərbaycan və Özbəkistan arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq da inkişaf edir. Hər iki ölkənin ali təhsil müəssisələri arasında əməkdaşlıq müqavilələri imzalanıb, tələbə və müəllim mübadiləsi genişlənməkdədir. Eyni zamanda, gənclər təşkilatları arasında layihələr, forumlar, düşərgələr keçirilir.
Hər iki ölkə regional sabitlik və təhlükəsizliyin təmin olunmasında maraqlıdır. Azərbaycan və Özbəkistan arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlıq, hərbi təhsil və kadr hazırlığı üzrə təcrübə mübadiləsi həyata keçirilir.
Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında münasibətlər sadəcə iki dövlət arasında diplomatik əlaqələr deyil, dərin qardaşlıq və strateji tərəfdaşlıq modelidir. Bu münasibətlər regionda sabitliyə, rifaha və inteqrasiyaya xidmət edir. Gələcəkdə bu əlaqələrin daha da möhkəmlənəcəyi, iqtisadi, mədəni və siyasi sahələrdə yeni zirvələrə çatacağı şübhəsizdir. İki ölkənin dostluğu bütün türk dünyası üçün nümunəvi model olaraq qalmaqdadır.
Cahan Bayramova,
YAP Xətai rayon təşkilatı könüllüsü
