Qadınların kişilərdən daha çox olduğu bir neçə ölkə var. Bu, tez-tez münaqişələrə və gözlənilən ömür nisbətləri kimi müxtəlif amillərə təsir edir. İmmiqrasiya da gender balanssızlığının demoqrafik göstəricilərində əsas rol oynayır. Maraqlıdır ki, qadınların kişilərdən çox olduğu xalqların əksəriyyəti Şərqi Avropadadır.
Avropa İttifaqı
Regional olaraq rəqəmlər olduqca maraqlıdır. 2021-ci ildə Avropa İttifaqı üzv dövlətlərdə kişilərdən 5% daha çox qadın qeydə alınıb.
Sub-Sahara Afrikası
Sub-Sahara Afrikasında cins nisbəti hər 100 qadına 105-107 kişidir. Bölgədə qadınların sayı bir qədər yüksək olan cəmi beş ölkə var. Bu Mozambik, Anqola, Namibiya, Lesoto və Esvatinidir. Amma fərq o qədər azdır ki, bu ölkələrin heç biri ilk 10-luq siyahısına düşmür.
Asiya
Dünyada kişilərin ən yüksək nisbətinə malik olan Asiyada ümumi cins nisbəti hər 100 qadına təxminən 109 kişidir.
Şimali Amerika
Şimali Amerikada bu nisbət kifayət qədər sabit və balanslıdır, lakin 2021-ci ildə 0,03% artım qeydə alınmışdır və burada qadınların r yüksək faizi bir qədər yüksəlmişdir.
Latın Amerikası
Latın Amerikası regionunda qadınların ümumi sayı kişilərin ümumi sayından bir qədər çoxdur və 50,47% təşkil edir.
Okeaniya
Okeaniya əhalisi həmişə kişilərin üstünlük təşkil etdiyi dərəcədə (50,1%) qalır və region ölkələri yeni doğulmuş əhaliyə nisbətdə qadınların sayının cüzi artdığını bildirirlər.
Yaxın Şərq
Yaxın Şərqdə kişilərin qadınlara nisbəti daha yüksəkdir. Lakin tədqiqatçılar bu fərqin Körfəz ölkələrində işləyən digər ölkələrdən olan kişi işçilərin sayının çox olması ilə bağlı olduğunu düşünürlər.
Müharibə və köç
Tarixən cins nisbəti bir sıra amillərlə şərtlənir. Təbii ki, müharibə və miqrasiya bu məsələdə mühüm rol oynayır.
Lakin bu rasionlarda tarixən əsas amil cinsi seçmə doğuşdur.
Serbiya
Bəs qadınların nisbəti ən çox hansı ölkələrdədir? Dünyada qadınların kişilərə nisbətinə görə 10-cu ölkə Serbiyadır.
Gender bərabərliyi problemləri
Qadınların daha yüksək faizinə baxmayaraq, millət gender bərabərliyi ətrafında ciddi problemlərlə mübarizə aparır.
Litva
Litvada qadınlar ölkə əhalisinin 52,85%-ni təşkil edir və bu ölkə qadınların kişilərə nisbətinə görə səkkizinci yerdədir. Maraqlıdır ki, bu, qadın doğumlarının yüksək olması ilə bağlı deyil.
Bundan əlavə, Litvanın qadın əhalisinin artması Ukrayna-Rusiya müharibəsi başlayandan bəri ölkənin çoxlu sayda ukraynalı qaçqın qəbul etməsi ilə bağlıdır. Qaçqınların çoxu məhz qadınlar olub.
Belarus
Belarus qadınları ölkə əhalisinin 53,4%-ni təşkil edərək sözügedən siyahıda yeddinci yeri tutur. Litvada olduğu kimi, buna töhfə verən amil qadınlar və kişilər arasında gözlənilən ömür uzunluğunun onillik fərqidir.
Gəlir bərabərsizliyi
Belarus da çoxlu gender bərabərsizliyi problemlərinə malikdir. Ölkədə orta işləyən qadın kişi həmkarının gəlirinin 80%-ni alır.
Gürcüstan
Şərabın vətəni olan Gürcüstan siyahıda altıncı ölkədir. Gürcüstan qadınları ölkə əhalisinin 53,4%-ni təşkil edir. Siyahıdakı digər keçmiş sovet ölkələri kimi, burada da gözlənilən ömür uzunluğunun uyğunsuzluğu olduqca əhəmiyyətlidir.
Gürcüstanda qadınlar və kişilər arasında gözlənilən ömür uzunluğunda doqquz il fərq var. Başqa bir amil işləmək üçün başqa millətlərə köçən əhalinin əksəriyyətinin kişilər olmasıdır.
Ukrayna
Beşinci yeri tutan ölkə Ukraynadır. Ukraynalı qadınlar ukraynalı kişilərə nisbətən on il daha çox yaşayırlar.
Rusiya
Rusiyalı kişilər təkcə müharibələrdə fədakarlıq göstərmirlər, həm də asılılıq və xəstəliklərlə mübarizə aparırlar ki, bu da gözlənilən ömür nisbətinin nisbətən aşağı olmasına səbəb olur və nəticədə onun kişilərdən daha çox qadın olan dördüncü ölkə olması ilə nəticələnir.
Ermənistan
Erməni qadınlar ölkə əhalisinin 53,61%-ni təşkil edərək siyahıda üçüncü yeri tutur. Regional qonşusu Gürcüstanla eyni dərəcədə çətin iqtisadi şəraitdə olan bir çox erməni kişi iş tapmaq üçün mühacirət etməli olur.
Ölkədə əhəmiyyətli sayda olmalarına baxmayaraq, Ermənistanda qadınlar gender uyğunsuzluğundan əziyyət çəkirlər, xüsusən də onların məşğulluq bazarındakı gəlir səviyyələri ilə bağlı problemləri çoxdur.
Latviya
Latviya qadınları ölkə əhalisinin 53,68%-ni təşkil edir. Rəqəmlər olduqca şokedicidir. “World Atlas”a görə, 40 yaşdan aşağı olan əhali qadınlardan daha çox kişilərlə təmsil olunur. Bununla belə, 65 yaşdan yuxarı əhali kişilərdən iki dəfə çox qadınlardan ibarətdir. Bu, əsasən sağlamlıq seçimləri ilə bağlıdır.
Moldova
Ən çox qadın əhalisi olan millət təbii ki, Şərqi Avropa xalqı olan moldovanlardır. Moldova siyahıda birinci yerdədir.
Moldova qadınları ölkə əhalisinin 53,98%-ni təşkil edir. Siyahıdakı digər ölkələr kimi, Moldova da gender bərabərliyi problemi ilə mübarizə aparır. Xüsusən iş qüvvəsinin iştirakı və iqtisadi dinamikaya gəldikdə bu problemlərlə üzləşir.
Nubar Süleymanova, “İki sahil”
