2020-ci ilin 10 noyabrı, Azərbaycanın tarixində mühüm və qürurlu bir dövrün başlanğıcı oldu. Bu tarix, 30 ildən sonra işğal altında olan Ağdam şəhərinin, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin vətənpərvər döyüşçülərinin rəşadəti sayəsində işğaldan azad edildiyi gündür. Ağdamın işğaldan azad edilməsi, təkcə hərbi baxımdan qələbə deyil, həm də Azərbaycan xalqının ərazi bütövlüyünü bərpa etmək yolunda verdiyi mübarizənin zirvəsi oldu. Bu hadisə həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq miqyasda Azərbaycanın gücünü və iradəsini nümayiş etdirdi.
Ağdam, Qarabağ bölgəsinin strateji və mədəni cəhətdən mühüm bir şəhəri idi. Tarixən zəngin mədəniyyətə və təbii sərvətlərə sahib olan bu şəhər, həm də bölgənin əkinçilik mərkəzlərindən biri olaraq tanınırdı. 1993-cü ildə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilən Ağdam, uzun illər ərzində Azərbaycan xalqının mübarizəsinin və həsrətinin simvolu halına gəlmişdi. Şəhərin infrastrukturu, mədəniyyət abidələri və sosial obyektləri dağıdılmış, Ağdamda yaşayan on minlərlə azərbaycanlı qaçqına çevrilmişdi. Bu şəhər, yalnız fiziki olaraq deyil, mənəvi baxımdan da böyük bir yara almışdı. Onun işğalı, Azərbaycan xalqı üçün həm də böyük bir itki, tarixi və mədəni irsin itirilməsi demək idi.
2020-ci ilin sentyabrında başlayan ikinci Qarabağ müharibəsi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməyə yönələn uğurlu hərbi əməliyyatlarla nəticələndi. Azərbaycanın modernləşmiş ordusu və yüksək ixtisaslı hərbçiləri, işğal altındakı əraziləri azad etmək və ölkənin ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün bütün güclərini səfərbər etdi. Döyüşlər nəticəsində, Azərbaycan ordusunun uğurlu hərbi strategiyası və döyüş taktikaları sayəsində bir çox strateji ərazilər və şəhərlər işğaldan azad edildi. Ağdam da bu əməliyyatların nəticəsi olaraq, 2020-ci ilin noyabrında, Azərbaycanın nəzarətinə keçdi. Ermənistan tərəfi, Ağdamı tərk edərək şəhərin Azərbaycan tərəfindən idarə olunmasına şərait yaratdı.
Ağdamın işğaldan azad edilməsi, təkcə hərbi zəfər deyil, həm də Azərbaycan xalqının iradəsinin və əzminin təcəssümü idi. Bu hadisə, Azərbaycanın milli birliyini, orduya olan inamı və döyüşçülərinin vətənə sevgi və sədaqətini göstərdi. Ağdamın azad olunması, təkcə Azərbaycanın Qarabağda zəfər çalmasından ibarət deyildi, həm də Azərbaycanın sülh və sabitlik yönündə etdiyi çağırışın simvoluna çevrildi. Azərbaycanın məqsədi, yalnız işğal altındakı əraziləri bərpa etmək deyil, həm də bölgədə uzunmüddətli sülhün təmin olunması idi. Ağdamın azad edilməsi, bu məqsədə doğru atılan mühüm addımlardan biri oldu.
Ağdamın işğaldan azad edilməsinin ardınca, şəhərin yenidən qurulması və inkişafı məsələsi gündəmə gəldi. Şəhərin uzun illər ərzində dağıdılması, infrastrukturunun demək olar ki, tamamilə sıradan çıxması, onu bərpa etməyi çox çətinləşdirirdi. Lakin, Azərbaycan hökuməti bu vəzifəni öz üzərinə götürərək, Ağdamı yenidən qurmaq və şəhərin iqtisadi, sosial və mədəni potensialını bərpa etmək istiqamətində böyük layihələrə başlamışdır. Şəhərin yenidən inşası yalnız fiziki obyektlərin bərpasını deyil, həm də mədəniyyətin, tarix və ənənələrin yaşadılması və gələcək nəsillərə ötürülməsi məqsədini güdür. Azərbaycan hökuməti, Ağdamın bərpası ilə yanaşı, Qarabağda yaşayan bütün insanlara yeni imkanlar yaratmağı hədəfləyir. Bu, həmçinin regionda sabitliyin bərqərar olunmasına, iqtisadi inkişafın sürətlənməsinə və sosial rifahın yüksəlməsinə xidmət edəcəkdir.
Ağdamın azad edilməsi, həm də beynəlxalq ictimaiyyətə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etmək haqqını, beynəlxalq hüquq və ədalət prinsiplərinə uyğun olaraq əldə etdiyini bir daha nümayiş etdirdi. Bu hadisə, Azərbaycanın müharibə və sülh məsələlərindəki mövqeyini dünya ictimaiyyətinə göstərdi və ölkənin öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmək üçün hər zaman qanuni və hüquqi əsaslarla mübarizə apardığını təsdiqlədi.
Nəticə etibarilə, Ağdamın işğaldan azad edilməsi, Azərbaycanın tarixi zəfəri olmaqla yanaşı, həm də müharibədən sonra yeni bir dövrün başlanğıcını işarə edir. Bu qələbə, yalnız Azərbaycanın hərbi uğuru deyil, həm də milli birliyin, azadlığın və müstəqilliyin təcəssümü oldu. Ağdamın bərpası və Qarabağ bölgəsinin yenidən qurulması istiqamətində atılacaq addımlar, Azərbaycan xalqının bu torpaqlarda yeni bir həyat qurmaq, mədəniyyətini yaşatmaq və gələcək nəsillərə təhvil vermək iradəsinin bariz nümunəsi olacaqdır. Bu hadisə, həmçinin, Azərbaycanın gələcəkdə sülh və sabitlik yolunda daha da irəliləyəcəyinin və bütün dünyaya sülhsevər bir dövlət olaraq tanınacağının göstəricisi olacaqdır.
Leyla Məcidova,
Xətai rayonu 191 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
