Azərbaycan Respublikasında 2025-ci ilin “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edilməsi dövlətçilik tariximizin fundamental dəyərlərinə, hüququn aliliyinə, milli suverenliyə və insan amilinə verilən ali qiymətin bariz ifadəsidir. Bu mühüm siyasi çərçivə daxilində cənab Prezident İlham Əliyevin amnistiyanın elan edilməsi ilə bağlı təşəbbüsü müasir Azərbaycan dövlətinin dayanıqlı inkişaf modelində humanizmin aparıcı ideoloji dayaqlardan biri olduğunu bir daha təsdiqləyir. Bu təşəbbüs təsadüfi deyil. Konstitusiya yalnız hüquqi normalar toplusu deyil, o, dövlət-vətəndaş münasibətlərinin mənəvi-siyasi fəlsəfəsidir. Suverenlik isə yalnız ərazi bütövlüyü ilə ölçülmür; suveren dövlət eyni zamanda öz vətəndaşına mərhəmət göstərmək, cəmiyyət daxilində sosial ədaləti və harmoniyanı qorumaq gücünə malik olmalıdır. Cənab Prezident İlham Əliyevin amnistiya təşəbbüsü məhz bu ali anlayışların vəhdətindən doğan strateji bir dövlət addımıdır.
Cənab Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi dövlət siyasətinin əsas ideoloji dayaqlarından biri ümumbəşəri humanizm dəyərlərinə sadiqlikdir. Bu yanaşma Azərbaycan dövlətinin gücünü repressiv mexanizmlərdə deyil, ədalətli və mərhəmətli idarəetmədə gördüyünü nümayiş etdirir. Amnistiya təşəbbüsü cəza siyasətinin təkcə cəzalandırma deyil, eyni zamanda islah, yenidən cəmiyyətə inteqrasiya və sosial məsuliyyət prinsiplərinə söykəndiyini göstərir. Humanist dövlət anlayışı Prezident İlham Əliyevin siyasi kursunda ardıcıl və sistemli şəkildə öz əksini tapır. Bu kursda insan hüquqları abstrakt şüar deyil, konkret siyasi qərarlarla müşayiət olunan real dövlət praktikasıdır. Amnistiya da məhz bu praktik humanizmin ən təsirli alətlərindən biridir. Təqdim olunan amnistiya aktı miqyasına və əhatə dairəsinə görə müstəqil Azərbaycanın tarixində ən böyük humanist təşəbbüslərdən biri kimi dəyərləndirilir. Amnistiyanın minlərlə şəxsi əhatə edəcəyi gözlənilir. Bu isə təkcə hüquqi-statistik göstərici deyil, minlərlə ailənin sevincinə, ümidinə və sabaha inamına çevrilən böyük bir ictimai hadisədir. Amnistiya müəyyən kateqoriyadan olan məhkumlara – ilk dəfə az ağır cinayət törətmiş şəxslərə, cəzanın mühüm hissəsini çəkmiş məhkumlara, qadınlara, azyaşlı övladı olan şəxslərə, yaşlılara və sosial həssas qruplara şamil olunur. Bu seçim özü də dövlətin ədalətli və diferensial yanaşmasının göstəricisidir. Cənab Prezident İlham Əliyevin hakimiyyəti dövründə humanist siyasətin ardıcıl və davamlı xarakter daşıdığını statistik faktlar da aydın şəkildə sübut edir. Ötən müddət ərzində 12 amnistiya aktının qəbul edilməsi və 71 əfv sərəncamının imzalanması Azərbaycan dövlətinin cəza siyasətində humanizm prinsipinin institusional səviyyəyə yüksəldiyini göstərir. Bu təşəbbüslər hər dəfə cəmiyyətə mühüm bir mesaj verir. Dövlət cəzalandırmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda bağışlamağı, ikinci şans verməyi və insan taleyinə biganə qalmamağı bacarır. Bu isə sosial sabitliyin, ictimai etimadın və vətəndaş-dövlət münasibətlərində qarşılıqlı inamın möhkəmlənməsinə xidmət edir.
Amnistiya təşəbbüsünün bayram ərəfəsinə təsadüf etməsi onun mənəvi yükünü daha da artırır. Bu qərar minlərlə ailə üçün təkcə hüquqi akt deyil, gözlənilməz bir sevinc, illərlə çəkilən həsrətin sona çatması, parçalanmış ailə bağlarının bərpası deməkdir. Dövlətin humanist üzünü məhz belə məqamlarda insanlar daha dərindən hiss edir. Bu sevinc təkcə azadlığa çıxan şəxslərin ailələri ilə məhdudlaşmır. Bu sevinc bütövlükdə cəmiyyətin mənəvi atmosferinə təsir göstərir, sosial barışı və ictimai həmrəyliyi gücləndirir. Cənab Prezident İlham Əliyevin “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində irəli sürdüyü amnistiya təşəbbüsü bir daha sübut edir ki, müasir Azərbaycan gücünü yalnız iqtisadi göstəricilərdə, hərbi potensialda və beynəlxalq nüfuzda deyil, eyni zamanda humanist dövlət idarəçiliyində tapır. Bu təşəbbüs hüquqi dövlət anlayışını mənəvi dəyərlərlə tamamlayan, suverenliyi insan amili ilə möhkəmləndirən strateji bir addımdır. Humanizmə söykənən bu siyasət Azərbaycanın dayanıqlı inkişafının, sosial sabitliyinin və milli birlik modelinin ayrılmaz tərkib hissəsidir. Dövlət başçısının bu addımı bir daha göstərir ki, Azərbaycan dövləti öz vətəndaşına yalnız qanunla deyil, vicdanla da yanaşmağı bacarır.
David İbramxəlilov,
YAP Qusar rayon təşkilatının sədri
