Hayların beyni necə yuyulur?

SSRİ-nin dağılmasının ardından 30 ilə yaxın münaqişə bölgəsi kimi tanınan, Avrasiyanın mərkəzində yerləşən Cənubi Qafqaz davamlı sülhün, iqtisadi inkişafın bir addımlığındadır. Azərbaycanın apardığı uğurlu siyasət regiona yeni imic, yeni sima qazandırıb - vaxtilə erməni terrorunun, erməni separatizminin boy göstərdiyi Cənubi Qafqaz bu gün qlobal diqqət mərkəzinə düşüb. Ən mühüm iqtisadi layihələrin adı məhz bu regionla paralel çəkilir. Amma Ermənistanın tutduğu mövqe Cənubi Qafqazın hazırkı siyasi-ictimai aurası ilə eynilik təşkil etmir. Başqa sözlə, Azərbaycanın yaratdığı yeni reallıqlarda müstəqil siyasi-iqtisadi subyekt kimi təqdim olunan Cənubi Qafqazın bir hissəsi sayılan Ermənistan yenə kimlərinsə əlində oyuncaq olmaqda “israrlıdır”. Necə ki, tarixən başqa-başqa güclərin əlində alətə çevrilərək Cənubi Qafqaz üçün “dəyənək”dən başqa mahiyyət kəsb etmədiyi kimi... Tarix təkrarlanır - sadəcə, keçmişdən nümunə, dərs götürən xalqlar, dövlətlər uğur qazanmağa layiqdir. Ermənistan isə tarixin bütün dönəmlərində ayrı-ayrı güclərin oyuncağı kimi istifadə olunub, indi də olunur. Son dönəmlərdə ABŞ və Avropanın Ermənistanın əli ilə regionda münaqişə ocağı yaratmaq istəyi bunun təcəssümüdür. Maraqlıdır ki, ötən əsrin 80-ci illərinin sonunda məhz Ermənistanın əli ilə başlanan münaqişə SSRİ-yə qarşı siyasətdə Qərbdəki erməni lobbisinin Qərblə müttəfiqliyi bu gün fərqli donda ortaya çıxır. Bu dəfə artıq hədəf nə SSRİ, nə də Azərbaycandır - hədəf Ermənistanın özünə də yeni inkişaf mərhələsi qazandıracaq qlobal laiyhələrə nəzarət arzusudur. Amma bu arzunun yerinə yetməsi üçün “alət” dəyişməyib - Ermənistan yenə də başqalarının “arzusunun ifadəçisi” olmaqda davam edir. Necə ki, 100 il öncə belə idi...

Rəsmi İrəvan indiyə qədər Kremlə xəyanətini məhz Qərbin dəstək vədlərinə güvənərək inkişaf etdirib, Ermənistanın Rusiya ilə münasibətlərini tamamilə korlayıb. Yəni, normal məntiqə görə, Qərb "erməni demokratiyası"nı daha həvəslə müdafiə etməli idi. İndiki situasiyada isə belə niyyətin ümumiyyətlə, olmadığı da açıq-aşkar nəzərə çarpır. Böyük ehtimalla Qərbdə Ermənistan məsələsinə daha "praqmatik pəncərə"dən baxmağa üstünlük verirlər. Belə ki, Paşinyan hakimiyyəti nə qədər Qərbin bütün təlimatlarını qeyd-şərtsiz icra etsə də, Ermənistanın yaxın gələcəkdə Rusiyadan uzaqlaşmaq şansı mövcud deyil. Yəqin ki, Qərbdə bu inkaredilməz və taleyüklü reallığı anlayırlar, elə məhz buna istinadla da qərar verməyi üstün tuturlar. Bu, o deməkdir ki, Ermənistan Qərb üçün ən yaxşı halda, sadəcə, "geopolitik alət"dən başqa bir şey deyil. İndi Ermənistanda da etiraf olunur ki, Qərb, xüsusən də Fransa müxtəlif vədlərlə İrəvanı aldatmaqla məşğuldur. Bu xüsusda “Sputnik Armenia” portalı yazır ki, Ermənistanda iqtidarda olan Nikol Paşinyan hakimiyyətinin reytinqlərinin ardıcıl olaraq aşağı düşməsi səbəbindən “Qərb dostlarımız” tərəfindən ölkə vətəndaşlarının “aqressiv şəkildə beyinlərinin yuyulması” getdikcə daha da şiddətlənir. Ermənistanda informasiya axınının təhlili göstərir ki, “qürurlu vətəndaşların” beyninə üç əsas tərəfdən hücum edilir. Birincisi, guya Türkiyə-Azərbaycan tandemi Ermənistana qarşı müharibə edəcək. İkincisi, amerikalılar “sülh”, avropalılar isə, təbii ki, Ermənistanın müstəqil, suveren və təhlükəsiz ölkə kimi mövcud olmaqdan imtina etməsi müqabilində vətəndaşlara “vizasız” gediş-gəliş sözü verirlər. Üçüncüsü, Ermənistana cüzi maliyyə yardımını (məsələn, Avropa Sülh Fondundan bədnam 10 milyon avro) əlavə etmək lazımdır. Həmçinin beyin yuyulması üçün Ermənistanın media sahəsinə külli miqdarda dollar yeridilib. Burada məbləğ on milyonlarla dollar təşkil edir. Bütün bunlar isə Ermənistan hökumətinin sadəlövh marketinq hərəkətləri fonunda (velosiped marafonu, ölkənin ali rəhbərlərinin qayğısız selfiləri, Berlində, Londonda qəhvə içmək) daha intensiv xarakter alır. Təbii ki, bütün bunlar bir tərəfdən “Qərb üstünlükləri” müqabilində Ermənistanın de-fakto neytrallaşdırılmasına hesablanıb. Digər tərəfdən, bu, Ermənistandakı mövcud gücü yenidən “Qərb faydaları” müqabilində iqtidarda saxlamaq üsuludur. İndi isə bunların real olduğunu göstərmək üçün əslində nə baş verdiyini nəzərdən keçirək. Dövlətin yüksək vəzifəli şəxslərinin təmsil olunduğu Ermənistan hökuməti eksklüziv olaraq “sadəcə yeyin, için, vergi ödəyin, xoşbəxt olacaqsınız” üslubunda təbliğat şouları ilə məşğuldur.

Göründüyü kimi, Qərb, xüsusilə də Fransa hər fürsətdə Ermənistanı öz toruna salmağa, belə demək mümkünsə, başını aldatmağa çalışır. Ermənistanı maşa kimi istifadə edənlər Cənubi Qafqazda yeni nüfuz savaşına başlayıb və mövcus geosiyasi düzəni nəyin bahasına olursa-olsun məhv etmək planları qurur. Bu isə şübhəsiz ki, bölgədə onsuz da həssas olan münasibətləri gərginləşdirəcək, ciddi təlatümlərə, yeni müharibələrə səbəb olacaq. Əgər İrəvan dövlətçiliyinin gələcəyinin sual altında olmasını istəmirsə, regional əməkdaşlıq mühitinin təmin olunmasını arzulayırsa, təlqin, təhrik və təzyiqlərdən xilas olmalı, başqasının yox, özünün maraqlarına uyğun addımlar atmalıdır.

Sevinc Azadi, “İki sahil”