Falçılıq, başqa dünya qüvvələrini cəlb edərək gələcək haqqında məlumat əldə etmək üçün həyata keçirilən, ritual adlanan sehrlə dolu bir hərəkətdir. Uzun müddətdir inanıldığı kimi, "heyvan maqnitizmi" bəxş edilmiş bir qrup insan adi insanların dərk edə bilməyəcəyi qüvvələrin olduğuna inamı dəstəkləyirlər.

Keçmişdə bir çox xalqlar başqa dünya qüvvələrinin mövcudluğuna inanırdılar; bu, onların ətrafda baş verən hadisələri izah edə bilmələrinin yeganə yolu idi. Bunun nəticəsi bir çox sehrli falçılıq üsullarının ortaya çıxması oldu.

Falçılıq üsulları necə ortaya çıxdı?

Bir çox əsrlər əvvəl, insanların öz tanrılarını sakitləşdirmək və rəğbətini qazanmaq üçün qurban kəsmələri dövründə bəzi sehrli falçılıq növləri meydana çıxdı. Bunun bariz nümunəsi qurbangahda qurban kəsilən heyvanların içalatının istifadəsinə əsaslanan falçılıqdır. Üstəlik, hazırda mövcud olan falçılıq da orta əsrlərdə yaranıb. Bu təcrübə Bizans və Qərb ölkələrində yaranıb, bundan sonra slavyanlar bunu qəbul ediblər.

Bir çox fal kitabları bu günə qədər qalmayıb, çünki kilsə onlardan qurtulmaq üçün hər şeyi etdi. Ancaq yenə də bəzi falçıların əcdadlarından qalma belə kitablar var ki, onlar çox qiymətli və nadirdir.

Sehrli falçılıq üsulları

Orta əsrlərdə əksər hallarda, gələcəyi proqnozlaşdırmaq Zəburdan (dua kitabı) falçılıq yolu ilə həyata keçirilirdi. Falçılıq zamanı kitablardan və şifahi nitqlərdən istifadə edilirdi, buna görə falçılar başqa dünya güclərinə müraciət edirdilər. Bir çox falçılar ona üz tutan adamın marağını təmin etmək və suallarına cavab vermək üçün kartlardan, runik simvollardan istifadə edir, təbiət hadisələrini rəhbər tutur, küllə fal icra edirdilər.

Falçılıq qaydaları

Sehrli falçılıq, üsuldan asılı olmayaraq, bir sıra qaydalara uyğun olaraq həyata keçirilir, bunların arasında aşağıdakıları ayırd etmək olar:

-  Xristianlıqda falçının üzərində xaç varsa, onu çıxarmaq lazımdır;

- Düyünlü paltarda fala icazə verilmir, ritualdan əvvəl onların açılması tələb olunur;

- Bir kəmərdə təxmin edə bilməzsiniz, çıxarılıb kənara qoyulur;

- Qızlara hörüklərlə ritualı yerinə yetirmək qadağan edilirdi, boş saçlar ilkin şərt idi;

- Falçılığa gedən yolda başqa insanlarla şifahi ünsiyyətə girə bilməzsiniz;

- Ayaqqabısız gəzmək olmaz;

- Ritual zamanı başqa insanlar falçının üzünü görməməlidir, ona görə də çox vaxt örtülür;

- Falçı özünü yaxşı hiss edirsə və spirtli içki qəbul etməyibsə, fal açılır.

Fal üçün yerlər

Falçılar öz ritualları üçün yalnız ruhların və digər dünya qüvvələrinin diqqətini cəlb edən natəmiz yerləri seçirlər. Nümunə olaraq, dirilər və ölülər dünyası arasındakı sərhədi təcəssüm etdirən qəbiristanlığı nəzərdən keçirək. Ritual üçün tez-tez bir anbar və ya çardaqlar seçilir, insanlar orada cinlərin yaşadığına inanırlar.

Falçı və ritualda iştirak edən insanlar baş verənlərə inanmalı, hər şeyə ciddi və hörmətlə yanaşmalıdırlar. Əks təqdirdə, müvəffəqiyyətə arxalana bilməzlər.

Falçılıq əvvəllər bayramdan əvvəl axşam və ya gecə həyata keçirilirdi. Falçılar tez-tez ayinlərini yerinə yetirmək üçün qışın müqəddəs günlərini seçərdilər.

Məşhur bayram falçılığı

Milad falçılığı bu günə qədər aktual olaraq qalıb, çünki Milad günü qış gündönümü ilə üst-üstə düşür; bu, hər bir insan üçün xüsusi məna kəsb edən dönüş nöqtəsidir və məhz bu səbəbdən də ritual üçün gün kimi seçilib.

Nubar Süleymanova, “İki sahil”